Міхась Булавацкі - знакаміты настаўнік матэматыкі, літаратар і перакладчык - напісаў дакументальную кнігу, вызначыць жанр якой цяжка. Нешта паміж мемуарамі і даследаваннем. 
ПЕДАГАГІЧНАЕ НАВАТАРСТВА Ў БЕЛАРУСІ 70-90-я гады ХХ ст. [5] - кніга, якая знаёміць з настаўнікамі-наватарамі, апісвае іх метады і мадэлі, а таксама распавядае пра эпоху, калі адукацыя  сутыкалася з коснай савецкай сістэмай. 
 

    Сам аўтар у падсумаванні кнігі піша: "Аглядваючыся на напісанае, падумаў, што нехта мог бы мяне папракнуць: пішаш толькі пра сябе і пра тых, хто так ці інакш з табой звязаны. А былі ж і іншыя настаўнікі-наватары. Пагаджуся з папрокам, бо ведаю, што ў Беларусі была плеяда выдатных настаўнікаў фізікі, якія спаборнічалі з В.Барашкавым на вучнёўскіх алімпіядах і калі-нікалі яго перамагалі. Ведаю пра многіх настаўнікаў (дакладней, настаўніц) беларускай мовы і літаратуры, якія ў вельмі неспрыяльных для іх працы ўмовах дасягалі таго, што іх вучні любілі родную мову, ведалі яе, шмат хто з іх карысталіся ёю па жыцці, а лепшыя заканчвалі факультэты беларускай філалогіі і станавіліся такімі ж выдатнымі настаўнікамі.

Але я ведаю пра тое павярхоўна і таму не магу пісаць пра іх. Не магу сказаць, былі яны проста выдатнымі настаўнікамі ці сапраўды наватарамі.

    Тэрмін “настаўнік-наватар” з’явіўся недзе ў 70-х гадах адносна тых настаўнікаў, якія пачыналі скарыстоўваць элементы методыкі В. Шаталава. Пазней ужо ў часы перабудовы (другая палова 80-х ХХ ст.) так пачалі называць усіх настаўнікаў, якія карысталіся ў сваёй працы нечым новым, сваім ці запазычаным.

Мяркую, што наватараў у настаўніцкім асяродку Беларусі было значна больш, чым тых, каго я ведаю. Праўда, варта трапятліва-абачліва ставіцца да гэтага тэрміна, каб не расцярушыць яго на дробязнае. Напрыклад, аднойчы падгледзеў у аднаго магілёўскага настаўніка новы, раней мне невядомы варыянт складання звычайных дробаў, пра які шмат расказваў у сваіх лекцыях для настаўнікаў і апісаў у кнізе “Лікі ў нашым жыцці”. Але назваць гэтага разумнага настаўніка наватарам асцерагуся.

    Таму, калі нехта палічыць, што мая кніга не цалкам асвятляе пазначаную ў яе назве тэму, то няхай ён напіша пра іншых настаўнікаў-наватараў нашай краіны ці нават пра сябе, пра сваю настаўніцкую творчасць. Калі не кнігу, то хаця б артыкул для газеты ці часопіса. Або проста на мой электронны адрас: bulavacki@gmail.com [6]. Магчыма, у гэтай кнігі будзе працяг, чаго хацелася б.

На тым і пагодзімся."

 

    Спампаваць кнігу можна тут: ПЕДАГАГІЧНАЕ НАВАТАРСТВА Ў БЕЛАРУСІ 70-90-я гады ХХ ст. [5]