"У звычайнай беларускай школе першакласнікі вывучаюць беларускую мову толькі адзін раз на тыдзень", ― здзіўляюцца бацькі. Пры гэтым руcкую мову вучаць утрая больш. Дзецям цяжка засвойваць дзве мовы адразу, такі адказ чыноўнікаў.
Ужо ў другім класе беларускай больш: два разы на тыдзень. Пяцікласнікі маюць па тры урокі і рускай, і беларускай. У дзясятым класе родная мова — адзін раз на тыдзень, руская ― тры, як у першакласнікаў. У адзінаццатым па два урокі абедзвюх моў на тыдзень.
У першым класе адзін урок беларускай мовы на тыдзень, рускай ― шэсць
Нават на фізкультуру першаклашкі ходзяць часцей. А прагрэсіўныя бацькі самі вучаць дзяцей роднай мове.
А як жа вучаць беларусаў у беларускіх школах за мяжой. У суседняй Вільні, у гімназіі імя Францыска Скарыны першаклашкі маюць сем урокаў беларускай мовы на тыдзень.
"Калі яны ў нас з першага класа навучаюцца ўсе дванаццаць гадоў, то да канца яны засвойваюць мову і размаўляюць добра. Калі прыходзяць у сярэднюю школу, то не паспяваюць добра вывучыць мову, ― апісваюць у гімназіі імя Францыска Скарыны ў Вільні. — Але каб паміж сабой размаўлялі на беларускай ці дома, то адсотак такіх дзяцей вельмі малы".
Літоўскую першаклашкі таксама вучаць, але толькі тройчы на тыдзень. У сярэдняй школе і літоўскай, і беларускай пяць гадзін на тыдзень. У старшакласнікаў на носе экзамен, таму літоўскай становіцца больш.
"Спачатку яны не вельмі добра валодаюць літоўскай. Але пасля яе ўводзіцца больш, каб можна было здаваць экзамен", — тлумачаць у гімназіі Францыска Скарыны ў Вільні.
У адзінай беларускай школе Рыгі беларуская мова ў першаклашак — тры разы на тыдзень. Такі расклад да чацвёртага класа, а пасля і да канца школы — па два урокі. Рускую мову тут таксама вывучаюць, але роднай лічыцца беларуская.
"У першым класе рускай мовы дзве гадзіны. У іншых школах яе больш. У другім-чацвёртым па тры гадзіны. У астатніх класах па дзве і толькі ў дзявятым тры гадзіны, бо там здаецца экзамен", — апісваюць у школе.
Абавязковая для вывучэння беларуская мова ў Польскім гайнаўскім комплексе з ліцэя і гімназіі. У гімназіі вучні навучаюцца тры гады і столькі ж у ліцэі.
"У ліцэі, і ў гімназіі ёсць па тры гадзіны на тыдзень беларускай мовы, як дадатковага прадмета. Гэта абавязкова для вывучэння", — апісваюць у Гайнаўскім комплексе. Беларускай, па словах адміністрацыі, дзеці валодаюць.
З наступнага года беларускай мовы ў школах стане больш. Гэта вынікае з адказу Міністэрства адукацыі.
"Пачынаючы з другога класа незалежна ад мовы навучання на вывучэнне беларускай і рускай моў, беларускага і рускага літаратурнага чытання ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі адводзіцца аднолькавая колькасць гадзін (на вывучэнне беларускай і рускай моў — тры гадзіны на тыдзень, беларускага і рускага літаратурнага чытання — дзве гадзіны на тыдзень). Адпаведна, для трэцяга класа пераход на новы тыпавы вучэбны план адбудзецца з 2017/2018 навучальнага года, для чацвёртага класа — з 2018/2019 навучальнага года".
Па тры гадзіны на тыдзень беларускую і рускую мовы будуць вучыць да дзявятага класа. У дзясятым і адзінаццатым увядуць базавы і павышаны ўзровень. На базавым беларускую мову будуць вучыць адну гадзіну на тыдзень, на павышаным — тры гадзіны.
Фота1: alternativaby.com