Локіс С.І., г.Барысаў, настаўнік-метадыст;
Меляшчэня Т.Н., г. Мінск, настаўнік вышэйшай катэгорыі;
Свістунова О.В., г.Ваўкавыск, настаўнік вышэйшай катэгорыі.
Артыкул на рускай мове надрукаваны у часопісе "Пачатковае навучанне", №10, 2020 г.
Інтэрактыўныя «шасцікутнікі»
У сучасным адукацыйным асяроддзі паступова змяняецца роля настаўніка. Педагог цяпер усё часцей выступае ў ролі арганізатара і каардынатара навучальнага працэсу, і пры гэтым ён усё больш імкнецца ствараць умовы для вучэбнай ініцыятывы, супрацоўніцтва, узаемадзеяння вучняў і атрымання зваротнай сувязі на кожным этапе навучання. Выдатным памочнікам для стварэння такіх умоў з'яўляецца інтэрактыўнае навучанне. На думку некаторых аўтараў метадычнай літаратуры, прыхільнікаў інтэрактыўнага навучання, аптымальным у навучальным працэсе лічыцца спалучэнне 60% інтэрактыўных і 40% традыцыйных формаў навучання.
Інтэрактыўнае навучанне (ІН) - гэта спецыяльная форма арганізацыі пазнавальнай дзейнасці, гэта спосаб пазнання, заснаваны на дыялогавых формах ўзаемадзеяння ўдзельнікаў адукацыйнага працэсу; навучанне, пагружанае ў зносіны, падчас якога ў навучэнцаў фармуюцца навыкі сумеснай дзейнасці. Гэта метад, пры якім «усё навучаюць кожнага і кожны навучае ўсіх» (па В. С. Дзьячэнка). А на думку Л. А. Кузменкінай «Інтэрактыўнае навучанне - гэта не столькі набыццё ведаў, колькі замацаванне і ператварэнне ведаў у практыку, у ўменні, у кампетэнцыі».
ІН абавязкова будуецца на лініях:
Інтэрактыўныя метады навучання дазваляюць педагогу вырашаць наступныя задачы:
- актыўна ўключаць кожнага вучня ў працэс засваення вучэбнага матэрыялу;
- павышаць пазнавальную матывацыю;
- навучаць навыкам паспяховых зносін (ўмення слухаць і чуць адзін аднаго, выбудоўваць дыялог, задаваць пытанні на разуменне);
- развіваць навыкі самастойнай вучэбнай дзейнасці: вызначэнне вядучых і прамежкавых задач, уменне прадбачыць наступствы свайго выбару, яго аб'ектыўная ацэнка;
- выхоўваць лідэрскія якасці;
- умець працаваць з камандай і ў камандзе;
- прымаць на сябе адказнасць за сумесную і ўласную дзейнасць па дасягненню выніку.
З перавагамі трэба адзначыць і цяжкасці, з якімі сутыкаюцца настаўнікі, ужываючы на ўроках інтэрактыўныя метады для навучання:
- інтэрактыўныя метады інтэграваць у навучальны працэс значна складаней, чым традыцыйныя (па розных прычынах);
- карпатлівая праца па падрыхтоўцы, арганізацыі і правядзення самога заняткі з інтэрактыўным прыёмам; навучэнец група аўдыторыя камп'ютар настаўнік навучэнец ?
- адсутнасць вопыту педагога ў выкарыстанні дадзенага метаду.
Якія прыёмы і метады інтэрактыўнага навучання дазваляюць наблізіцца да найбольш выніковага і эфектыўнага дасягнення навучальных і выхаваўчых задач? На сённяшні дзень існуе мноства інтэрактыўных прыёмаў і метадаў навучання, якія спрыяюць развіццю згаданых вышэй задач. Адным з папулярных, аднак мала апрабаваных нашымі педагогамі, з'яўляецца метад «шасцікутнага навучання» (ШН), радзімай якога лічыцца Вялікабрытанія (аўтар метаду - Р.Тарр). Асноўным інструментам дадзенага прыёму з'яўляюцца шасцікутныя фігуры ( «hexagon» - гекса), якія ўмоўна сімвалізуюць пэўныя прадметныя веды.
Паводле задумы аўтара мяркуецца, што кожны з шасцікутнікаў злучаецца з іншым дзякуючы ўсталяванай паняційнай або падзейнай сувязі. Практычная задача прыёму заключаецца ў тым, каб падчас ўзаемадзеяння ў парах / групах, грунтуючыся на базавых ведах зместу вучэбнага матэрыялу, навучэнцамі было ўстаноўлена як мага больш логіка-сэнсавых узаемасувязяў, якія будуць намаляваны ў выглядзе пэўных візуальных мадэляў, створаных з дапамогай злучэння гексаў. І чым больш сэнсавых сувязяў навучэнцамі будзе ўстаноўлена, тым больш эксклюзіўна будзе выглядаць мадэль, складзеная з шасцікутнікаў.
Вялікую каштоўнасць уяўляюць сабой мадэлі, выбудаваныя не ў шэраг (адна сэнсавая сувязь), а па коле, павуціннем (шмат узаемасувязяў) і да т.п. Колькасць фігур, выкарыстаных у прыёме, не абмежавана, а ўсе варыяцыі прадбачыць немагчыма, таму што шасцівугольнікі можна перакладаць шматкроць, знаходзячы розныя сэнсавыя сувязі.
Артыкул цалкам на рускай мове тут.
Відэазапіс з прыкладамі выкарыстання гексаў на уроку МРБ 4 кл.