Праблемнае поле: Уступная кампанія 2022 года была шмат у чым нетыповай. З вонкавых умоў можна назваць працяглы палітычны крызіс і вайну ва Ўкраіне. З магчымасцяў для абітурыентаў — рэзкую актывізацыю Россотрудничество па перацягванні адораных беларускіх дзяцей у расійскія ВНУ, праблемы з паступленнем у шэрагу еўрапейскіх дзяржаў, але і павелічэнне магчымасцяў у іншых краінах. Завяршае кампазіцыю дэмаграфічны аспект: з 2020 па 2023 у ВНУ паступае самае малаколькаснае пакаленне беларусаў. Пры гэтым колькасць бюджэтных месцаў у ВНУ істотна не змяншаецца. Магчымы адток здольных, памяншэнне канкурэнцыі (зыходзячы з суадносін колькасці прэтэндэнтаў да колькасці месцаў) — падштурхоўвае да думкі аб істотным памяншэнні прахадных балаў ва ўніверсітэты краіны. Частка СМІ паспела пра гэта напісаць.Але рэальнасць іншая — прахадныя балы, асабліва на "складаных", "навукаёмістых" спецыяльнасцях, дзе ёсць павышаныя патрабаванні да ўзроўню ведаў абітурыента (пазней студэнта) істотна выраслі. Прычым рост ёсць не толькі ў параўнанні з правальным 2021, але і адносна паспяховым 2019 гадам. Парадокс? Давайце паспрабуем разабрацца. Глядзіце відэа з экспертам І.Тышкевічам.
Таймкоды:
00:00 Пачатак. Або як досвед маёй сям'і не адпавядаў артыкулам у шэрагу беларускіх СМІ аб «правалах» уступнай кампаніі.
01.27 Пяць фактараў, якія ўплываюць на функцыяванне (і перспектывы развіцця) беларускай сістэмы адукацыі. Вымыванне з краіны адораных дзяцей — актывізацыя РФ і рознанакіраванасць еўрапейскага вектара.
02:41 Тэхналагічнае развіццё эканомікі без наяўнасці ўласнай навуковай школы і ўласных кадраў, без наяўнасці сістэмы адукацыі немагчыма. Гуманітарныя напрамкі — добра, ІТ — папулярна. А што з астатнімі напрамкамі?
04:40 Якасць адукацыі, зразумела, залежыць ад якасці навучання. А гэтак жа ад колькасці і якасці студэнтаў. Калі студэнтаў мала, сістэма адукацыі (і навуковая школа) дэградуюць. Як спрабуюць выйсці з сітуацыі суседзі і пры чым тут замежнікі. І беларусы як рэсурс для суседзяў. Актывізацыя РФ як пагроза.
08:50 Праваленая ўступная кампанія — хутчэй за ўсё ўсё ж фантазіі. Статыстыка за 2022 год, хутчэй пазітыўная. Глядзім прахадныя балы і іншыя лічбы (з карцінкамі)
16.26 Прахадныя балы падскочылі менавіта на «складаных спецыяльнасцях». Адкуль гэтыя абітурыенты? Або чаму магчыма частка дзяцей, якія збіраліся ў РФ засталіся дома. Тыя, хто думаў, пра Чэхію, Польшчу і Славакію гэтак жа — частка засталася дома. Чаму?
19.25 Чаму вынікі 2022 — не поспех, а толькі адскок ад абвалу. І набраны першы курс на шэрагу спецыяльнасцей можа стаць лепшым за апошнія гады. Ключавыя праблемы засталіся нявырашанымі. Чатыры фактары, якія ўплываюць на будучыню вышэйшай школы ў Беларусі і тэмпы адтоку мазгоў.
20:44 Думаць аб сістэме адукацыі = думаць пра будучыню. І гэтае заданне як для ўладаў, так і для іх апанентаў. Гаворка ідзе аб міграцыі, фінансах, навуковай працы ў ВНУ, знешняга фону і,
нарэшце, іміджу дзяржавы.