Platfor.ma сумесна з фондам WNISEF і Цэнтрам інавацыйнай адукацыі «Про.Світ» працягвае расказваць пра змены ў сферы сярэдняй адукацыі. Спецыяльна для праекта «Школьная re: форма» мы даведаліся ў настаўнікаў-удзельнікаў праграмы «Пілот 24» з розных куткоў Украіны, якія інавацыі яны ўводзяць у сваіх школах, якія цяжкасці ўзнікаюць на іх шляху і што дапамагае ім не спыняцца.
Настаўніца хіміі Івана-Франкаўскай школы (Львоўская вобласць), паўфіналістка конкурсу Global Teacher Prize Ukraine. Стварыла ў класе віртуальную хімічную лабараторыю.
Сучасны свет бурна развіваецца, і школа застаецца далёка ззаду. Яна ўжо не зʼяўляецца адзінай крыніцай ведаў, а роля настаўніка як выкладчыка гатовай інфармацыі пры гэтым да гэтага часу не мяняецца, вучань застаецца спажыўцом. Акрамя таго, слабое тэхнічнае забеспячэнне не дазваляе зрабіць урок больш дасканалым – і гаворка не пра флэшку з прэзентацыяй, а пра навучальныя рэсурсы, тэсты, розныя праграмы для мадэлявання.
Настаўнік і сельскі вучань часта пакутуюць ад комплексу непаўнавартасці. Гэта, напэўна, галоўная праблема, якой варта пазбавіцца. Настаўнік павінен быць паспяховым чалавекам, тады і вучні таксама будуць такімі. Зараз вельмі шмат магчымасцяў для самаразвіцця і навучання, трэба толькі жадаць імі скарыстацца. Калі ў чалавека ёсць унутраная патрэба змяняцца і змяняць сваё жыццё, ён гэта зробіць.
Галоўная мая перамога сёння – гэта стварэнне магчымасці для вучняў вывучаць хімію, выкарыстоўваючы як «жывыя» досведы, так і анлайн-рэсурсы. Праект на GoFundEd дазволіў забяспечыць кабінет хіміі планшэтамі, таму ў гэтым навучальным годзе тэхналогію змешанага навучання я буду выкарыстоўваць увесь час, а не эпізадычна, як было раней. Мы зможам мадэляваць і праграмаваць у розных праграмах (KoduGameLab, MolCraft, Scratch), праводзіць STEM- і Skype-урокі, удзельнічаць у розных конкурсах – не толькі па хіміі. Таксама ў гэтым навучальным годзе я стала настаўнікам-экспертам праграмы «Партнёрства ў адукацыі» кампаніі Microsoft, таму мы будзем працягваць дзяліцца вопытам і выкарыстоўваць новыя магчымасці.
Найбольшыя цяжкасці выклікае пасіўнасць і нежаданне нешта мяняць, прычым у трыкутніку «вучань-бацькі-школа» пасіўнасць ёсць ва ўсіх.
Пасіўнасць вучняў можна пераадолець: кожны чалавек хоча быць паспяховым, і калі дзіця перамагае (усё роўна, у міжнародным конкурсе, або атрымаўшы выдатную ацэнку), матывацыя вучыцца расце.
Вядома, не ўсе хочуць вучыць па-новаму, бо матэрыяльна настаўнік не атрымлівае больш, таму ёсць пэўны дысананс, хоць ён і не катастрафічны. У калектыве я супрацоўнічаю з усімі, хто хоча змен: мы праводзім інтэграваныя ўрокі па методыках «ратацыя па станцыям», «ратацыя па лабараторыям», распрацоўваем сумесныя праекты. Настаўнік не можа існаваць па-за школай, таму важна мець каманду аднадумцаў.
Калі казаць пра бацькоў, то, напэўна, сітуацыя дрэнная – яны ўжо даўно не супрацоўнічаюць са школай. Таму, выстаўляючы праект на платформу для збору сродкаў, я мела пэўныя сумневы адносна дапамогі з боку грамадства. Аднак аказалася, што ёсць бацькі, якія таксама падтрымліваюць змены, а не толькі назіраюць за імі збоку. Акрамя матэрыяльнага боку, які быў рэалізаваны, я атрымала магутную зваротную сувязь.
Настаўніца пачатковых класаў вёскі Аляксееўка (Запарожская вобласць). Пачала праводзіць урокі па тэхналогіі змешанага навучання і зрабіла сучасны пакой адпачынку для дзяцей.
Назіраючы за вучнямі, я ўзгадваю словы Джона Дзьюі: «Калі мы будзем вучыць сёння так, як мы вучылі ўчора, то рызыкуем адабраць у нашых дзяцей іх заўтра». Сучасным дзецям патрэбныя новыя формы работы ў класе, ім нецікава цэлы ўрок працаваць каля дошкі і ў сшытках. Таму перада мной паўстала пытанне, як зацікавіць дзяцей вучобай, як зрабіць так, каб на ўроку працавалі ўсе. Калі раней мы чакалі зменаў «зверху», то пасля праекта «Пілот 24», пагутарыўшы з калегамі, зразумелі, што змены пачынаюцца «знізу», гэта значыць, з цябе.
Цяжэй за ўсё было выйсці з зоны камфорту і пачаць праводзіць першыя ўрокі па тэхналогіі змешанага навучання, якая спалучае традыцыйную класна-ўрочную сістэму і анлайн-навучанне. Не скажу, што ўсё ішло як па масле. Такія ўрокі патрабуюць папярэдняй падрыхтоўкі настаўніка, ведання інфармацыйных тэхналогій, але праводзіць іх цікава і лёгка, дзеці патроху прывыкаюць працаваць у камандах. Зараз я праводжу ўрокі прыродазнаўства ў 3 класе па тэхналогіі змешанага навучання. Дзецям падабаецца, яны адчуваюць сябе нязмушана, не баяцца адказваць ці памыліцца, таму што іх падтрымлівае каманда. Яны самастойна выбіраюць капітана каманды, спрабуюць ацаніць працу адзін аднаго.
Дзякуючы GоFundEd мы рэалізавалі праект «Кіндэрландыя» – зрабілі дзіцячы пакой адпачынку і творчага развіцця для навучэнцаў пачатковых класаў. Зараз дзеці маюць свой куток, без парт і дошак, затое з дыванчыкам, пуфікам, мячыкамі, канструктарамі і наборамі для творчасці. Гэты праект падтрымала 97 дабрачынцаў, у тым ліку аддзел адукацыі, сельскі галава, сельскі савет, усе настаўнікі, грамадства, выпускнікі школы і людзі, якіх мы нават не ведаем.
У гэтым годзе ў нашай школе створаны дзве дынамічныя групы – крытычнага мыслення і змешанага навучання. Нашыя настаўнікі і педагогі школ-філіялаў на працягу года будуць паглыблена вывучаць гэтыя тэхналогіі і прымяняць іх на практыцы.
Усе гэтыя змены арыентаваны на дзяцей, таму што менавіта за імі наша будучыня. А мы, настаўнікі, павінны ісці ў нагу з часам і не баяцца ўвасабляць інавацыі ў адукацыю.
Настаўнік у вёсцы Жыдзічын (Валынская вобласць). Стварае інтэрактыўныя анлайн-заданні для навучэнцаў.
Свет мяняецца вельмі хутка, і мы павінны паспяваць за гэтымі зменамі. Старыя падыходы да навучання ўжо не апраўдваюць сябе.
Сучасны вучань павінен хутка арыентавацца ў інфармацыі, якую ён атрымлівае, і ўмець узяць з яе важнае для сябе.
Таму я вырашыў працаваць над стварэннем інтэрактыўных заданняў для вучняў, якія можна выкарыстоўваць на ўроках інфарматыкі і фізікі. Украінамоўных сайтаў для навучання анлайн, цяпер, на жаль, няшмат, але асаблівую ўвагу я надаў стварэнню задач на платформе LearningApps. Шмат часу траціцца на падрыхтоўку да ўрокаў, хоць створаныя заданні можна выкарыстоўваць і ў далейшым.
Спачатку не ўсе вучні былі гатовыя актыўна працаваць, бо гэта патрабуе вялікіх інтэлектуальных выдаткаў. Затым такія ўрокі сталі для іх звыклымі, яны бачылі наступствы сваёй працы і магчымасць выкарыстоўваць атрыманыя веды на практыцы на іншых уроках.
Больш за ўсё мяне падтрымліваюць адміністрацыя школы і вучні, якія пачынаюць разумець, што ў жыцці важна ўмець вучыцца. Калегі і бацькі таксама зацікаўлены, хочуць убачыць вынік, а яго прыйдзецца крыху пачакаць. Мой праект можна будзе лічыць паспяховым, калі навучэнцы змогуць атрымаць неабходныя веды і выкарыстоўваць іх ва ўласных праектах.
Сучаснае грамадства мае патрэбу ў людзях, якія могуць хутка перавучыцца і атрымаць новую прафесію. Для гэтага вучні павінны навучыцца вучыцца самастойна, а значыць, на ўроках яны самі знаходзяць інфармацыю для вырашэння задач. Маладым людзям таксама важна ўмець працаваць у групах, знаходзіць агульную мову са сваімі аднакласнікамі і размяркоўваць абавязкі пры выкананні задач, пастаўленых перад усёй групай.
Настаўніца славацкай мовы ў сяле Турʼя-Рэметы (Закарпацкая вобласць). Увяла ў школе методыку змешанага навучання.
Сёння мы часта задумываемся над сэнсам і значэннем адукацыі ў нашым жыцці, наракаем на яе недасканаласць, няўменне педагогаў прывесці навучальны працэс у адпаведнасць з патрабаваннямі часу. Існуе адно простае рашэнне. Уявіце, што ў вас ёсць выбар з двух настаўнікаў. Першы - той, якога вы вельмі добра ведаеце. Кожны ўрок ён прыходзіць і вучыць дзяцей аднаму і таму жа, і так кожны год, а не паглыбляючы свае веды. Такі падыход нічым не лепш, чым навучанне на марозе зімой. Другім зʼяўляецца настаўнік, які гатовы прысвяціць свой вольны час пошукам цікавага. Ён раскрывае кожнага вучня, яго патэнцыял, схаваныя таямніцы дзіцячай душы. Такі настаўнік зʼяўляецца сябрам, дарадцам, ён шчыры і адкрыты. Якога настаўнікі вы вылучыце? Безумоўна, другога. Розніца толькі ў падыходзе. Нам неабходна змяніць метады працы, каб змяніць падыход да навучання.
Калі мы хочам прабегчы марафон, то не можам стаяць на адным месцы. Мяне натхняе маладое пакаленне. Вялікім штуршком да зменаў асабіста для мяне становіцца кожны мой вучань, а таксама мой сын, які зʼяўляецца генератарам новых ідэй і закладам майго прафесійнага развіцця.
Дзякуючы праекту «Пілот 24» я атрымала каштоўны вопыт і новыя веды, адкрыла для сябе методыку змешанага навучання і разам з калегамі загарэлася жаданнем увесці яе ў сябе ў школе. Правёўшы ўрокі славацкай мовы, правазнаўства і гісторыі па гэтай методыцы, я адчула, што дзеці з захапленнем працуюць у камандзе, дзе кожны адчувае сябе важным і становіцца больш адкрытым. Вучні маюць магчымасць кіраваць сваім навучаннем, атрымліваюць розныя тыпы матывацыі і, як правіла, гатовыя да паспяховага завяршэння ўрока.
Станоўчыя ўражанні вучняў ад новых урокаў зарадзілі мяне верай у тое, што кожны з нас, простых настаўнікаў, зʼяўляецца носьбітам зменаў. Можна дасягнуць чагосьці, калі пачынаеш дзейнічаць. Таму той, хто нешта пачаў рабіць, значна бліжэй да сваёй мэты, чым той, хто не робіць нічога. Сапраўдны настаўнік выкарыстоўвае ўвесь магчымы арсенал інавацыйных падыходаў для самаўдасканалення і спрыяе станаўленню новага пакалення, здольнага ісці далей і быць лепш, чым мы.
Калі мы будзем ацэньваць рыбу толькі па яе здольнасці залезці на дрэва, яна ўсё жыццё пражыве, думаючы, што яна ні на што не здольная. Няма ў свеце нічога больш разнастайнага, чым чалавечая асоба. І таму задача сённяшняга настаўніка – дапамагчы дзіцяці паверыць у сябе, у свой талент, знайсці сваё месца ў жыцці, раскрыць увесь яе патэнцыял і зразумець, у чым яно лепшае.
Настаўніца інфарматыкі вёскі Вялікая Чарнеччына (Сумская вобласць). Арганізавала ў школе клуб замежных моў з выкарыстаннем сучасных тэхналогій.
Змены пачалі адбывацца пасля таго, як я пабывала на першым модулі ад «Пілот 24», але яны наспявалі ўжо некаторы час да гэтага. Чаму? Я працую з дзецьмі і ў мяне самой ёсць сын, які не вельмі любіць хадзіць у школу. Такую ж рэакцыю я пачала назіраць і ў час размовы з іншымі дзецьмі.
Калі я пачала задумвацца над гэтай сітуацыяй, то зразумела: калі ідзе такое масавае абурэнне школы, магчыма, мы нешта не так робім. Таму я пачала шукаць магчымасці нешта змяніць, каб больш вучняў атрымлівалі задавальненне ад маіх урокаў ды і наогул ад школы.
Зараз у школе ўжо працуе наш Клуб замежных моў «Sunshine». Пакуль я шукаю магчымасці арганізаваць у калідоры зону адпачынку для вучняў, але не ўсе разумеюць, для чаго яна патрэбна – маю на ўвазе дарослых, таму што дзеці гэтага вельмі хочуць. Я буду старацца давесці справу да канца.
Істотна быць адной з «белых варон», якія сталі інакш глядзець на многія рэчы ў школе. Вельмі добра, што мяне зараз падтрымлівае дырэктар, таму шмат маіх ідэй увасабляецца ў жыццё. Скажу шчыра, не ўвесь калектыў школы станоўча рэагуе на змены, часам узнікаюць непаразуменні з бацькамі, але вучні настроены вельмі добра, таму з іх боку я таксама часта бачу падтрымку.
На дадзеным этапе я б хацела бачыць больш змяненняў сярод калегаў, так як на тое, што ёсць зараз, настаўнікі і вучні рэагуюць па-іншаму. Калі палова настаўнікаў пачнуць укараняць новыя метады навучання і супрацоўнічаць з вучнямі як з роўнымі сабе, тады я буду лічыць, што змены сапраўды адбыліся, і мы гатовыя рухацца далей.
Крыніца: Platfor.ma