Пра міністэрскія рэкамендацыі

Міхась Булавацкі
31.08.2014

 

Міністэрству адукацыі Рэспублікі Беларусь

220010, г.Мінск, вул. Савецкая, 9

 

 

Неяк трапілі мне на вочы рэкамендацыі міністэрства адукацыі. Пачытаў і падзівіўся іх дробязнасці.

Вось ужо міністэрства (!!) пачынае вучыць настаўнікаў, як правільна сшыткі падпі­сваць. А чаму ж тады іх вучылі ў ВНУ?

Не “царская” (не міністэрская) гэта справа!

Увогуле, шаноўныя міністэрскія службоўцы, будзьце абачлівымі ў прадукаванні розных рэкамендацый. Бо інспектары, якіх шмат у вашай структуры, успрымаюць рэка­мендацыі (г.зн. парады, пажаданыя, але неабавязковыя для выканання) як указы, аба­вязковыя для выканання, і караюць настаўнікаў за парушэнне гэтых рэкамендацый.

Вось убачыў інспектар, што на вокладцы сшытка вучні пішуць “… ученика…”, і вымаўляе настаўніку, што трэба паправіць на “… учащегося…”, бо так патрабуе мініс­тэрства.

Ці вось такі выразны эпізод. Аднойчы я падарыў знаёмаму настаўніку матэматыкі дзве кнігі Марціна Гарднера, вядомага ў свеце папулярызатара матэматыкі, і сказаў: “Пас­тавіце гэтыя кнігі ў кабінеце матэматыкі, можа, нехта з вучняў зацікавіцца, зазірне.” – “Ну што вы! – сказаў настаўнік. – У кабінеце я іх ставіць не буду. Яны ж не ўваходзяць у спіс рэкамендаванай міністэрствам літаратуры.” Выявілася, што яго калегу з іншай школы ін­спектары пакаралі за тое, што знайшлі ў кабінеце кнігі па матэматыцы (sic!!), якіх не было ў адпаведным спісе міністэрства.

Вось так разумеюць вашы інспектары (вашы – значыць, інспектары гарадскіх, раён­ных, абласных аддзелаў, упраўленняў адукацыі): што “не рэкамендавана” міністэрствам, тое забаронена. Настаўнікі моўчкі ўспрымаюць гэтыя глупствы, бо “запярэчыш – сабе жыццё ўскладніш”.

Міністэрству ўвогуле варта адмовіцца ад падобных рэкамендацый. Напрыклад, за­мест спіса “рэкамендаванай” літаратуры можна выдаць невялікія спісы літаратуры, аба­вязковай для кожнага кабінета матэматыкі (хіміі, біялогіі, мовы…), пакінуўшы за настаў­нікам права дапаўняць гэты спіс па сваім разуменні і паспрыяўшы таму, каб забяспечыць школы кнігамі з абавязковых спісаў.

Скажам, у маёй асабістай бібліятэчцы маюцца найцікавейшыя кнігі, якія могуць прывабіць навучэнцаў да матэматыкі і якія я мог бы падарыць разумнаму настаўніку для павышэння якасці яго працы. І дзе тады яму захоўваць гэтыя кнігі, як не ў кабінеце матэ­матыкі? А рэкамендацыі міністэрства, своеасабліва зразумелыя інспектарамі, перашка­джаюць гэта зрабіць.

Усе такія рэкамендацыі толькі ўскладняюць працу настаўніка, адбіраючы яго час на другасныя пытанні, час, які ён мог бы патраціць на больш грунтоўную падрыхтоўку ўрокаў, распрацоўку ўласных навучальных матэрыялаў ды інш. А яны замест гэтага вы­мушаны вучыць (потым перавучваць, бо з’явіцца новая міністэрская рэкамендацыя), дзе правільна ставіць дату дамашняй работы – на палях сшытка ці не на палях і пісаць там гарызантальна ці вертыкальна. Можа, няхай кожны настаўнік вырашае такія пытанні сам, як яму зручней?

Выданне падобных рэкамендацый хутчэй сведчыць аб тым, што ў міністэрстве шмат лішніх, не занятых карыснай працай, супрацоўнікаў і яны шукаюць сабе занятак, прадукуючы тое, што замінае настаўнікам паспяхова працаваць. Можа, тады варта скара­ціць лішніх – і адукацыйны конь, адпаведна Кандрату Крапіве, пабяжыць хутчэй?

 

З надзеяй на паразуменне,                             Міхась Булавацкі, настаўнік, журналіст

 

5 жніўня 2014 г.