Дзённік настаўніцы. 18 жніўня

Ганна Севярынец
18.08.2024

Зараз сяджу над адной буйной працай, перакладаю з рускай мовы на беларускую навукова-папулярны літаратуразнаўчы тэкст. Перакладаю адразу "з аркуша", адначасова набіраю рукапіс і друкую ўжо перакладзеным. Заглядаю, канешне, ў слоўнік, але пераважна для таго, каб падабраць нейкі дакладны сінонім ці "збеларусіць" тэрміналогію.

Памятаю, як цяжка ўздыхаў тата, калі чытаў мае першыя беларускія спробы: "Усё адно, доча, бачна, што ты думаеш па-руску". Я тады не вельмі разумела, адкуль гэта можа быць бачна. Цяпер, канешне, разумею. Думка па-руску будуецца па-іншаму, справа зусім не ў лексіцы, і нават не столькі ў простым сінтаксісе, а ўвогуле ў пабудове абзацаў, у парадку сказаў, а ўжо ўнутры сказа і казаць няма аб чым - трэба не проста словы перакладаць, а словазлучэнні і сказы перабудоўваць. Асабліва калі тэкст не мастацкі, і галоўнае ў ім - менавіта развіццё, разгортванне думкі.

І ўвесь час я думаю аб тым, як жа гэта выйшла, што гэтая неабдымная стыхія, беларуская мова, увайшла ў мяне, дарослую , акадэмічнага рускага філолага, якая і расла на рускай мове, і вучыла яе, і прафесійна выкарыстоўвала. Якім жа такім чароўным чынам яна стала маёй. Гэта такое нечуванае дзіва, такі дарагі набытак, адзін з найбольшых набыткаў у маім жыцці.

Для мяне вельмі важна, што гэта адбылося натуральна, свабодна, у той самы час, калі мне гэта стала жыццёва неабходна. Я памятаю, як раптам я адчула нейкую ўнутраную плынь, як стала мне лёгка пісацца, як пайшло знутры - вонкі тое, што назапашвалася дзесяцігоддзямі. У мяне часцяком пытаюцца, што я рабіла да сваіх амаль сарака год, як гэта так я стала пісаць так позна, звычайна ў сорак людзі ўжо класікі, а я была толькі пачаткоўцам. Насамрэч усё вельмі проста. Пісала я з маленства, канешне. Але пакуль не вывучыла сваю мову, усё тое, што я пісала, было ні аб чым. І гэта моцна адчувалася мной самой.

І яшчэ я думаю пра тое, што асабіста мая гісторыя - гэта гісторыя пра тое, як магутная хваля міжваеннага адраджэння дагнала і накрыла з галавой чалавека, народжанага праз сорак год пасля расстрэлу яе творцаў.

Цяпер ужо ціхая, але глыбокая і ўсеабдымная ўдзячнасць мая да тых людзей не пакідае мяне ані на хвіліну.

Пакой. Ласкавы ветрык калыша фіранкі.

Мама, тата, дзіця. А далей як у каго.

Але кожнаму добра, калі пяшчотным жнівеньскім ранкам

Ветрык калыша фіранкі і сонейка лашчыць на покуці сонных багоў.

Проста ідзе жыццё, і не хочацца думаць і блізка

Ані пра што, акрамя фіранак, і глядзець у спакойны кут.

Тут, у гэтым пакоі, гайдаецца ціха калыска

Будучых войнаў і міра, і шчасця, і зла, і пакут.