10.01.2018
Зараз у адукацыйнай сістэме Рэспублікі Беларусь далёка не цалкам рэалізаваныя інтэрактыўныя механізмы навучання з прыцягненнем інавацыйных тэхналогій, калі і настаўнікі, і вучні атрымліваюць магчымасць больш эфектыўна асвойваць новыя веды, дзяліцца вопытам. Публікуем пераклад артыкулу Сямёна Дзірко, намесніка дырэктара ЗТАА «ЗТЕ» па камерцыйных пытаннях.
Амерыканскі педагог Марк Прэнскі назваў дзяцей, народжаных у лічбавую эпоху, лічбавымі абарыгенамі. Школьнікі – лічбавыя абарыгены, а настаўнікі – лічбавыя імігранты. Разрыў паміж дарослымі і «лічбавымі абарыгенамі» велізарны, і для таго, каб яго скараціць, неабходна прыкласці каласальныя высілкі.
Адукацыя павінна забяспечваць развіццё навыкаў актуальных сёння і ў бліжэйшай будучыні. Адукацыя, заснаваная на завучванні, не канкурэнтаздольная, паколькі абʼём існуючай інфармацыі велізарны, і запомніць яго немагчыма, пры гэтым ступень даступнасці інфармацыі на сённяшні дзень настолькі высокая, што ў запамінанні наогул няма ніякага сэнсу. Таксама не канкурэнтаздольная адукацыя, накіраваная на індывідуальныя дасягненні, а не на камандную працу, бо толькі адзінкі ў дарослым жыцці дзейнічаюць у адзіночку.
Існуе цікавая кропка гледжання: «Адукацыя павінна развіваць тое, што не зможа рабіць штучны інтэлект». Дык якія ж навыкі і ўменні павінна развіваць школа ў сучасных дзяцей? Перш за ўсё, гэта творчасць, праектная дзейнасць, уменне прымаць рашэнні, каманднае мысленне, здольнасць эксперыментаваць, вынаходзіць, думаць крытычна. Да такіх навыкаў таксама ставяцца камунікатыўнасць, планаванне, уменне расстаўляць прыярытэты, выконваць задачы ў тэрміны, вырашаць міжасобасныя канфлікты, спраўляцца з перападамі вучэбнай і працоўнай нагрузкі, рызыкаваць і разглядаць дасканалыя памылкі як кропкі росту.
Вось яшчэ адна цікавая кропка гледжання: «Калі не памыляешся, значыць, робіш тое, што ўжо ўмееш. Значыць, не вучышся нічому новаму». Пераадоленне няўдач выпрацоўвае такія якасці, як упартасць і стойкасць. І гэтыя якасці неабходныя для ўмення зарабляць грошы і рацыянальна іх расходаваць. Школа павінна дапамагаць дзецям развіваць лідарскія якасці, спачуванне і чалавечнасць, а таксама ўпэўненасць у сабе.
Самае ж галоўнае, чаму, на мой погляд, павінна вучыць школа – гэта ўменне вучыцца, арыентавацца ў вялікім абʼёме інфармацыі, здабываць патрэбную інфармацыю, структураваць яе і вызначаць яе дакладнасць.
Прычым усе гэтыя навыкі і ўменні актуальныя ўжо сёння, альбо ў найбліжэйшай будучыні. Якім жа чынам можна даць вучню магчымасць атрымліваць усе згаданыя навыкі прама цяпер? Як быць гатовым да імклівага змену свету вакол і адпаведных зменаў патрэбаў у адукацыі?
На мой погляд, трэба рабіць стаўку на настаўніка як на найбольш гнуткі і адаптыўны элемент адукацыйнай сістэмы. Менавіта настаўнікі верагодней за ўсё ведаюць пра інтарэсы, патрэбы, здольнасці і магчымасці вучняў, менавіта яны ўважліва сочаць за навінамі ў сваіх дысцыплінах, прафесіі ўвогуле, педагагічнымі падыходамі. Таму менавіта настаўнікам неабходна даць дастатковую свабоду, а таксама ўсе неабходныя механізмы і інструменты для фарміравання актуальнага і запатрабаванага адукацыйнага асяроддзя.
Крыніца: TeachMePlease
Што ж, з тэхнічнага пункту гледжання, трэба ўстановам адукацыі, каб яны адпавядалі заяўленым патрабаванням?
1.У кожнага вучня і настаўніка для доступу да адукацыйных рэсурсаў на працоўным / навучальным месцы павінен быць тонкі кліент і смартфон для мабільнага доступу. Чаму тонкі кліент? Таму што настаўнік павінен вучыць, а не ўсталёўваць софт ці змяняць жорсткія дыскі. Серверныя магутнасці пры гэтым размешчаныя ў дата-цэнтры аператара, спецыялісты якога і займаюцца тэхнічнай эксплуатацыяй і абслугоўваннем. Аператар гнутка прадастаўляе серверныя магутнасці і неабходнае праграмнае забеспячэнне як паслугу. Цэнтралізаванае абслугоўванне і эксплуатацыя становяцца сродкам пераадолення кадравага дэфіцыту.
2.Кожны кабінет павінен быць абсталяваны шматфункцыянальнай інтэрактыўнай панэллю для дэманстрацыі і сумеснай праектнай працы. Візуалізацыя – гэта ключавы складнік навучання, малюнак прасцей успрыняць і зразумець. Ўсюды, дзе вучаць, ёсць інструмент для адлюстравання – дошка, экран, праектар, а інтэрактыўная панэль зʼяўляецца інструментам сучаснага адукацыйнага працэсу.
3.На ўсёй тэрыторыі школы павінен быць доступ да высакахуткаснага бесправаднога Інтэрнэту. Хуткасць Інтэрнэту павінна быць дастатковай для відэаканферэнцый, дыстанцыйнай адукацыі, доступу да знешніх медыярэсурсаў.
4.Павінна прысутнічаць адукацыйная платформа: электронны дзённік, электронны часопіс і іншае. Асобна тут неабходна спыніцца на электронным падручніку: такі падручнік павінен улічваць індывідуальныя асаблівасці вучня, дазваляць будаваць індывідуальныя траекторыі навучання, што азначае варыятыўнасць выкладання матэрыялаў.
5. У кабінетах павінна быць усталявана абсталяванне для відэазапісаў заняткаў, дыстанцыйнай адукацыі. Чаму так важна ажыццяўляць відэазапісы заняткаў? Ёсць цэлы шэраг прычын:
- Страчваецца бясцэнны педагагічны вопыт. Персанальная эфектыўнасць педагога павінна пастаянна павышацца. Сёння ў нас няма інструмента дапамогі настаўнікам у пошуку самых эфектыўных калегаў, у якіх можна нечаму вучыцца. Настаўнікі павінны мець магчымасць глядзець відэа з урокамі лепшых прадстаўнікоў сваёй прафесіі. Павінны мець магчымасць запісваць уласныя ўрокі, а потым аналізаваць іх самастойна або разам з кансультантам.
- Усе вучні разумеюць і ўспрымаюць інфармацыю, а таксама выконваюць хатнія заданні з рознай хуткасцю. Наяўнасць відэазапісаў урокаў дазволіць ім зноўку праглядзець тое, што яны маглі ўпусціць падчас урока.
- Наяўнасць такіх відэазапісаў яшчэ больш актуальна ў выпадку адсутнасці вучня з-за хваробы, яго тэрытарыяльнай аддаленасці.
- Відэазапісы заняткаў дазваляюць атрымліваць адукацыю ў тым абʼёме, на тым узроўні і з той хуткасцю, якую вучань вызначае сам для сябе. Гэта важна пры навучанні інвалідаў, дзяцей з абмежаванымі магчымасцямі, адораных дзяцей. Індывідуалізацыя працэсу навучання, якая ўлічвае не толькі інтарэсы, але і магчымасці вучняў, робіць адукацыю даступнай усім слаям насельніцтва.
Крыніца: «ЛенГрупп»
Такім чынам, укараненне рашэнняў для арганізацыі «разумнай» адукацыі гуляе вырашальную ролю ў лічбавай трансфармацыі адукацыі, павышае яго канкурэнтаздольнасць і магчымасць ісці ў нагу з часам. Акрамя таго, такія рашэнні дазваляюць адукацыі стаць бесперапыннай на працягу ўсяго жыцця чалавека. Што ж такое «бесперапынная адукацыя»? Гэта пераадоленне супярэчнасці паміж імклівымі тэмпамі росту колькасці ведаў і абмежаванымі магчымасцямі іх засваення чалавекам у перыяд навучання.
У якасці высноў адзначу наступнае:
- Свет мяняецца імкліва, толькі настаўнік, пры пэўных умовах, зможа фармаваць актуальную і запатрабаваную адукацыйнае асяроддзе для вучня.
- Асноўная мэта адукацыі павінна заключацца ў забеспячэнні ўмоваў для развіцця чалавека, магчымасцяў яго самарэалізацыі, навучання і саманавучання на працягу ўсяго жыцця.
- Адкрытасць адукацыйных рэсурсаў здымае прасторава-часавыя абмежаванні, дазваляючы атрымліваць неабходную інфармацыю ў запатрабаваным абʼёме ў любым месцы і ў любы час.