13-га лістапада, сто гадоў таму, была заснаваная беларуская гімназія ў Наваградку. Гэты дзень адзначаецца як Дзень Беларускай школы. Сто гадоў таму была моцная прага беларусаў стварыць нацыянальную асвету, якая ўжо праз дзясятак гадоў была спляжаная палякамі і бальшавікамі. Цяпер, у 21-м стагоддзі нацыянальная асвета знаходзіцца ў яшчэ горшых варунках.
Пра пошукі шляхоў да беларускай асветы гутарым з госцем Рацыі – першым прарэктарам Універсітэта імя Ніла Гілевіча Уладзімірам Коласам.
РР: Мы зараз перажываем такі час, калі ёсць істотная праблема з існаваннем беларускай школы – як сярэдняй, так і вышэйшай. На якім этапе знаходзіцца стан падрыхтоўкі да адкрыцця і паўнавартаснага функцыянавання ўніверсітэта?
Уладзімір Колас: Усё, што залежала ад нас, ад каманды, якая стварае гэты ўніверсітэт, на дадзеным этапе ўсё зроблена. Мы падрыхтавалі цалкам пакеты дакументаў, пакеты неабходнага вучэбна-метадычнага забеспячэння для таго, каб распачаць навучанне ўжо з 1-га верасня 2020 года. Зараз усе гэтыя матэрыялы знаходзяцца ў навукова-метадычных аб’яднаннях Міністэрства адукацыі. І там іх разглядаюць. Але, на жаль, пакуль тая зваротная сувязь, тая інфармацыя, якую мы атрымалі, паказвае, што далёка не з шырокімі абдымкамі нас там чакаюць. Ёсць нейкая недабразычлівасць з боку тых, хто разглядае гэтыя дакументы. Гэта такі працэс, безумоўна, і барацьбы, і змагання. І ў рэшце рэшт мы пераможам. Самая галоўная перашкода – гэта свядомасць некаторых людзей, ад якіх залежыць вырашэнне пэўных пытанняў. Тое, што няма беларускага ўніверсітэта – гэта абсурд. З гэтым нельга мірыцца. Ніякі народ, які сябе паважае, не можа гэтага дапусціць! А ў нас чыноўнікі-беларусы заяўляюць, што не патрэбны нам вось інфарматыкі, якія па-беларуску размаўляюць, мысляць па-беларуску. І нават заключэнне напісана па-руску. Гэта проста нейкі цынізм, я лічу. Тым не менш, мы ў сябе дома, мы на сваёй зямлі. І я думаю, што мы вырашым гэтае пытанне.
Універсітэт імя Ніла Гілевіча – беларуская прыватная ўстанова адукацыі, якая была створана намаганнямі сяброў Таварыства беларускай мовы.
Арыгінал артыкула і поўная гутарка па спасылцы