Новыя факультатывы па фармаванні пісьменнасці: чытацкай, фінансавай, прыродазнаўчай і інш.

16.04.2024

У Акадэміі адукацыі прадставілі новыя вучэбна-метадычныя комплексы па развіцці пісьменнасці.

У вучэбна-метадычныя комплексы ўключаны: вучэбная праграма факультатыўных заняткаў, дыдактычныя матэрыялы для навучэнцаў з неабходнымі для працы тэкстамі, а таксама рэкамендацыі для настаўніка. У іх аснове - педагагічная рух граматнага суправаджэння і кіравання адукацыйным працэсам.

Змест кожнага з матэрыялаў звернуты да асобнага віду функцыянальнай пісьменнасці – чытацкай, матэматычнай, натуральна-навуковай, мастацка-эстэтычнай. Галоўная ўмова арганізацыі працэсу яе фарміравання – праектная дзейнасць. Дзякуючы ёй навучэнцы могуць атрымаць новыя інтэгратыўныя веды і прадэманстраваць іх у спецыяльна арганізаваных педагагічных умовах.

Прыродазнаўчая пісьменнасць можа развівацца на факультатыўных занятках "Правілы жыцця ў свеце рэчываў" (VII-XI класы). Пры выкананні праекта "Рэчывы і хімічныя з'явы вакол нас" школьнікі набудуць навыкі бяспечнага абыходжання ў паўсядзённым жыцці, а пры рэалізацыі праекта "Энергетычны крызіс: міфы і рэальнасць" па-новаму паглядзяць на энергетычныя і экалагічныя праблемы сучаснага грамадства і рызыкі.

Новы ракурс выкарыстання інфармацыі прапануецца на факультатыўных занятках «Адкрый СВЕТ нанова» (VI–VIII класы). Дзеці даведаюцца, як знаходзіць і здабываць інфармацыю для вырашэння праблемных сітуацый. Напрыклад, пры стварэнні маршруту па прасторах роднага краю ў рамках выканання праекта "Google Планета Зямля: віртуальнае падарожжа па цікавых мясцінах нашай планеты".

Не менш важнай уяўляецца фінансавая пісьменнасць, якая адпавядае патрэбам падрастаючага пакалення ў планаванні і ажыццяўленні дзейнасці, звязанай з грашовымі аперацыямі. Своеасаблівая «рэпетыцыя» фінансавай актыўнасці прапануецца падчас выканання праекту «Валюты. Курсы валют. Абмен валют» на факультатыўных занятках «Аналізуем. Плануем. Кіруем» (IХ клас).

Шырокае кола актуальных сацыякультурных праблем закранае факультатыў «Што мы пакідаем нашчадкам? (Вытокі глабальных праблем чалавецтва)». Ён арыентаваны на фармаванне глабальнай пісьменнасці. Такія тэмы заняткаў, як: "Экалагічныя праблемы ў мінулым і сучаснасці"; "Чалавецтва перад тварам смяротных хвароб", а таксама праекты па ўтылізацыі бытавых адходаў прадугледжваюць прымяненне ведаў сацыяльнага, экалагічнага, тэхналагічнага, здароўезберагальнага характару. Усё, што так неабходна для захавання навакольнага асяроддзя.

Не менш значны ў характарыстыцы сучаснага чалавека і ўзровень яго медыяграматнасці. Працэс стварэння навучэнцамі свайго прадукта – інфармацыйных буклетаў, сацыяльных ролікаў, подкаст – аптымальны спосаб яе фарміравання. Такая магчымасць даецца на факультатыўных занятках «Чалавек у свеце медыя: як не згубіцца ў эпоху фэйкаў і мэйнстрымаў» (VIII–IX класы).

Для вучняў пачатковай школы распрацавана серыя факультатыўных заняткаў "Калі вучыцца лёгка". Яна ўключае вучэбна-метадычныя комплексы "У свеце ведання і пазнання" (развіццё асобасных якасцей, звязаных з мысленнем, камунікацыяй, самапазнаннем), "У свеце інфармацыйнай бяспекі" (засваенне правіл інфармацыйна-псіхалагічнай бяспекі і абароны ў рамках разнапланавай інфармацыйнай дзейнасці - тэлебачанне, кінематограф, інтэрнэт), «У свеце фінансаў» (набыццё першапачатковага досведу рашэння задач з фінансавым зместам, пісьменных фінансавых паводзін, развіццё адказных адносін да грошай). У працэсе фарміравання камунікатыўнай, інфармацыйнай і фінансавай пісьменнасці навучэнцы пачатковых класаў асвойваюць веды, мадэлі паводзін, вучацца іх ацэньваць і абгрунтоўваць, бачыць розныя, у тым ліку альтэрнатыўныя спосабы вырашэння сітуацый.

Павышаную цікавасць выклікаюць факультатывы па замежных мовах. Так, гульнявы праект «Мастацтва іншамоўных зносін» у рамках заняткаў «Культура іншамоўных маўленчых зносін (англійская, нямецкая, французская, іспанская, кітайская мовы)» (VIII–IХ класы) уключае ўмовы, якія прадугледжваюць вербальныя і невербальныя зносіны. У рамках «Культуры публічнага выступу» педагогі гатовы дапамагчы навучэнцам сфарміраваць навыкі публічнай гаворкі.

Сацыяльны аспект шырока задзейнічаны на факультатыўных занятках "Шчаслівы беларусам звацца" (V–IХ класы), распрацаваных выключна на нацыянальным матэрыяле. Кароткатэрміновыя праекты факультатыва ўключаюць стварэнне пашпарта ці карты гістарычнай будовы мясцовасці, фотаальбома з нацыянальным адзеннем, энцыклапедыі «Мясцовыя дзіцячыя гульні і забавы», кулінарнай кнігі «Мясцовыя стравы», музычна-тэатральнага спектакля «Мясцовы абрад», экскурсійнага маршруту нарыса (нататкі) у «Краязнаўчую газету», рэкламнага стэнда «Прадпрыемствы рэгіёна». Пры рэалізацыі праектаў школьнікі пазнаёмяцца са знакавым.