Разбіраемся, за што могуць выклікаць на савет прафілактыкі, і ці магчыма зберагчы дзіця ад такой выхаваўчай меры, калі з рашэннем педагогаў вы катэгарычна не згодныя
Для школьнікаў апынуцца на такім савеце раўназназначна стаць уладальнікам кляйма «небяспечны». Ды, напэўна СП своечасова адрэагавалі не на адзін трывожны званок - у тым выпадку, калі дзіця сапраўды трапіла ў сацыяльна небяспечную сітуацыю. Але ўсё ж падыходы падобных саветаў выклікаюць нямала пытанняў у бацькоў. Многія памятаюць выпадак, які адбыўся ў снежні мінулага года ў Баранавічах, дзе пасля бойкі з аднакласнікам 15-гадовага падлетка выклікалі на СП, пасля якога хлопчык пакончыў з сабой ...
- Савет прафілактыкі - гэта як вышэйшая мера для бацькоў, якія не могуць справіцца са сваім дзіцем, - кажа наша чытачка - мама васьмікласніцы адной са сталічных школ. - Ад школы патрабуюць несці тысячу і адну адказнасць за ўсё, што тычыцца вучня. Бацькі п'юць - школа адказвае, школьнік ўвечары трапіўся на вочы міліцэйскаму рэйду, нават калі з тэлескопам вывучаў зорнае неба, - непрыемнасці будуць у школы. Педагогі перастрахоўваюцца па прычынах і без ... Мы шчаслівая поўная сям'я, я і муж працуем, ня п'ём. Дзіця - трэцяе па паспяховасці ў класе, займаецца ў спартыўнай секцыі і музычнай школе. У верасні мы з'язджалі ў адпачынак на 10 рабочых дзён, дачку вырашылі ўзяць з сабой. Папярэдзілі школу, напісалі заяву на імя дырэктара, узялі падручнікі і дамашнія заданні, усё выконвалі. Да гэтага быў бальнічны і некалькі пропускаў па запісцы ад бацькоў- нездаровілася. Дзіця заўсёды было пад кантролем, ланцужок «класны кіраўнік-сям'я» працаваў. Але неўзабаве дачка ўбачыла сябе ў спісе дзяцей, якіх разам з бацькамі выклікалі на СП.
«Мы зразумелі, што нам прыйдзецца абараняцца, і вывучылі ўсе законы».
- Нам патэлефанавала класная - маўляў, гэта непаразуменне, але рашэнне прымае дырэктар школы, - успамінае жанчына. - Нас з мужам трэсла некалькі дзён. Я ўжо не кажу пра дзіця, якое дзіка перажывала з-за гэтай гісторыі. На СП нам сказалі прыйсці з ёй. Прычына - занадта шмат пропускаў па запісцы ка бацькоў. Мы зразумелі, што нам прыйдзецца абараняцца, і перакапалі плойму законаў. Калі прыйшлі на Савет, мужа калаціла. Там было шмат людзей і педагогаў, якія не мелі да нашага дзіцяці ніякага дачынення. Сапраўднае судзілішча ... Нас спыталі, чаму мы прыйшлі без дачкі. Тады мы сталі прыводзіць свае аргументы.
Па-першае, катэгорыі непаўналетніх, у дачыненнi да якiх праводзiцца прафілактыка, пералічаныя ў арт. 5 Закона РБ «Аб асновах сістэмы прафілактыкі безнагляднасці і правапарушэнняў» - гэта дзеці, якія знаходзяцца без нагляду, займаюцца жабраваннем, бадзяжніцтвам, здзейснілі адміністрацыйныя правапарушэнні, папаліся на ўжыванні алкаголю, таксічных рэчываў і інш. Калі дзіця пад гэтыя катэгорыі не трапляе, усе пытанні можна вырашыць у размове бацькоў і класнага кіраўніка, а не на СП!
Па-другое, у Кодэксе РБ «Аб шлюбе і сям'і» законнымі прадстаўнікамі дзіцяці прызнаныя бацькі, а ў арт.68 кодэкса прапісана: права вызначаць стратэгію па выхаванні дзіцяці належыць бацькам. Наша дзіця было пад наглядам, ня бамжавала ... То бок як бацькі мы проста рэалізавалі свае правы.
Нават калі справа дайшла да Савета прафілактыкі, прыходзіць на яго педагогі раяць без дзіцяці - дзіцячая псіхіка занадта ранімая для такіх патрасенняў.
Каб ведаць, што школа абавязаная рабіць і на што мае права, мы вывучылі Кодэкс аб адукацыі. Аказалася, што школа мае права ажыццяўляць адукацыйную дзейнасць, фармаваць расклад, удзельнічаць у навуковай дзейнасці і г.д., а абавязаная забяспечыць якасць адукацыі, матэрыяльна-тэхнічнае забеспячэнне, стварыць бяспечныя ўмовы і інш. Аб пропусках, з-за якіх маглі б выклікаць на СП, нічога не гаворыцца. Пазначана толькі, што навучэнцы абавязаны авалодаць ведамі і навыкам, а не адседзець пэўную колькасць урокаў.
Мы прывялі свае довады і спыталі - у чым да нас прэтэнзіі? Нам адказалі, што больш прэтэнзій няма. Так што раю запомніць аргументы ўсім бацькам - хоць у палажэнні аб СП выразна прапісана, хто трапляе пад гэты самы савет, па факце запрасіць на яго могуць каго заўгодна!
КАМПЕТЭНТНА
"Савет прафілактыкі - гэта не судзілішча, а канструктыўны дыялог»
- Хацелася б падкрэсліць, што на Савет прафілактыкі бацькоў не выклікаюць, а запрашаюць, - пракаментавала сітуацыю намеснік начальніка аддзела выхаваўчай і ідэалагічнай работы Камітэта па адукацыі Мінгарвыканкама Надзея Вялікая. - І калі бацькоў усё ж выклікалі, напэўна на гэта былі аб'ектыўныя прычыны. Улічваючы свой педагагічны вопыт, магу сказаць, што праблемы бываюць і ў шчаслівых з выгляду сем'ях. Дзеці пра нешта могуць не гаварыць дома, але распавесці ў школе ці сябрам. СП не трэба ўспрымаць, як судзілішча. Гэта перш за ўсё канструктыўны дыялог паміж школай і бацькамі.
«Галоўная функцыя СП - не толькі ў «аказанні садзейнічання ў арганізацыі дзейнасці па пытаннях прафілактыкі безнагляднасці і правапарушэнняў непаўналетніх», але і ў «арганізацыі кантролю за ажыццяўленнем выхаваўчай і прафілактычнай работы ва ўстанове адукацыі".
"Савет прафілактыкі - гэта не судзілішча, а канструктыўны дыялог», - запэўніваюць педагогі.
У дадзеным выпадку былі пропускі. Так, мяркуючы па апавяданні чытачкі, бацькі папярэдзілі школу. Але былі і іншыя пропускі - магчыма, школа занепакоілася, вырашыла даведацца, па якіх прычынах яны былі. Бываюць выпадкі, калі дзіця піша запіскі само... А 8-ы клас - гэта дзіця-падлетак. Магчыма, хацелі падстрахавацца. Не выпадкова ў склад Савета прафілактыкі ўваходзяць дырэктар школы, інспектар па справах непаўналетніх, намеснік дырэктара па выхаваўчай працы, псіхолаг, сацыяльны педагог, могуць прысутнічаць нават медыкі. Паверце, калі ў выніку гутаркі на СП спецыялісты і педагогі вырашаць, што трывогу паднялі дарэмна, школа будзе толькі рада.
- Ці можна прыйсці на СП без дзіцяці?
- Безумоўна. Дзіцячай псіхіцы дадатковыя перажыванні не патрэбны.
- А ёсць усё ж ліміты па прапусках заняткаў?
- Прапускаць заняткі без уважлівай прычыны нельга. Калі па стане здароўя дзіця не наведвае школу больш за тры дні, павінна быць даведка ад лекара. Калі менш - бацькі павінны апавясціць аб пропуску класнага кіраўніка, а потым напісаць адпаведную заяву.
Калі вы набылі пуцёўку на адпачынак і хочаце ўзяць дзіця з сабой, трэба напісаць заяву на імя дырэктара школы і прыкласці, да прыкладу, копію дакумента, які пацвярджае ваш намер, - пуцёўку, квіткі, з якіх зразумела, куды, з кім і на колькі з'язджае дзіця. Далей ставіце ў вядомасць класнага кіраўніка, бераце дамашнія заданні на ўвесь час адсутнасці і з'язджаеце ў адпачынак.
Паўтаруся, без прычын на СП не выклікаюць. Школа непакоіцца за дзяцей. Але мы дзвюма рукамі за, калі вольны час дзіця праводзіць з бацькамі. У тым ліку і ў шосты школьны дзень, які цяпер ўводзяць па жаданні. Калі бацькі не пакідаюць дзяцей сам-насам з гаджэтамі, а арганізуюць сумесны актыўны вольны час - школа сварыцца за прапушчаную суботу не будзе. Дастаткова папярэдзіць класнага кіраўніка.
- Усе, хто пабываў на савеце прафілактыкі, трапляюць пад асаблівы кантроль?
- У канцы кожнага Савета складаецца пратакол, дзе па пунктах прапісаны план далейшай работы з дзіцем. Часам бацькам, якія прыйшлі на СП, дастаткова пагутарыць з псіхолагам або сацыяльным педагогом, якія дапамогуць вырашыць сітуацыю. Калі дзіця не паспявае, разам з педагогамі бацькі вызначаць, як нагнаць упушчанае. Калі дзіця здзейсніла правапарушэнне, вядома, размова будзе больш сур'ёзным - гутарыць з бацькамі будзе інспектар па справах непаўналетніх. Бываюць і больш цяжкія выпадкі, калі на Савеце прафілактыкі гаворка ідзе пра магчымае наданне дзіцяці статусу сацыяльна небяспечнага становішча. Так што ўсё залежыць ад канкрэтнай сітуацыі.