«250 рублёў трачу на ўсякія патрэбы, адкладаю большую частку заробку. У студзені ўдалося 400 долараў памяняць», – распавядае Аляксандр, настаўнік гісторыі адной з мінскіх школ. Пасля размеркавання ён застаўся ў адукацыі і працуе педагогам ужо шосты год. Алена Казлова адпрацавала настаўнікам ангельскай і беларускай два гады ў вясковай школе, пасля чаго сышла ў дэкрэт і пераехала з мужам у Баранавічы. Тут яна паспрабавала ўладкавацца па спецыяльнасці, але нічога не выйшла. Цяпер яна працуе педагогам-арганізатарам, за першы месяц на новым месцы атрымала 250 рублёў.
FINANCE.TUT.BY пагаварыў аб заробку і нагрузках з беларускімі настаўнікамі, чые заробкі ў бліжэйшыя гады павінны быць павялічаны, як патрабуе прэзідэнт, у два разы.
Фота Дзмітрый Брушко, TUT.BY
«На дзве стаўкі з вышэйшай катэгорыяй і класным кіраўніцтвам атрымліваецца 800-850 рублёў»
Аляксандр – настаўнік гісторыі ў адной з мінскіх школ. «Мабыць, усё задавальняе, раз я ўжо шосты год працую», – распавядае мужчына. Пра выбар спецыяльнасці ён задумаўся яшчэ ў сёмым класе. Тады і вырашыў пайсці ў педагогіку.
- Паступіў на гістарычны факультэт БДУ, на пятым курсе прыйшоў у школу, тут і застаўся, ужо атрымаў першую катэгорыю. Цяпер вяду гісторыю з сёмага па дзявяты класы.
Аляксандр – адзін з тых настаўнікаў, хто не сышоў з адукацыі пасля размеркавання. Але, па яго словах, часцей адбываецца наадварот. «Гэта, вядома, непрымальна, што будучыя педагогі па балу атэстату ва ўніверсітэт паступаюць. У мой час людзі, якія «не гарэлі», не пайшлі ў школы», – тлумачыць мужчына.
- Сыходзяць у гімназіі, на прыватныя курсы. Калега з інстытуту замежных моваў стала перакладчыкам – яна першапачаткова вучылася на гэтай спецыяльнасці, але адпрацаваць прыйшлося ў школе. Часам, напрыклад, калі бацькі скардзяцца, здаецца, што кінуў бы ўсё і пайшоў у іншую сферу. Я працавіты, усюды прыжывуся, але так камфортна, як у школе, нідзе не буду сябе адчуваць. Гэта маё месца.
Настаўнік гісторыі таксама вядзе ўлік пропуску навучэнцаў і з'яўляецца адказным за харчаванне ў школе: «Мне падабаецца, ну і за такую дзейнасць яшчэ нядрэнна даплочваюць. За ўлік пропускаў прыкладна 160 рублёў і за харчаванне каля 100 рублёў».
Аляксандр распавядае, што многія настаўнікі працуюць на паўтары-дзве стаўкі.
- Заробак чыстымі можа быць 600-850 рублёў, што добра для школы. На дзве стаўкі з вышэйшай катэгорыяй і класным кіраўніцтвам атрымліваецца 800-850 рублёў. Але ў той жа час я чуў, што настаўніца па матэматыцы за гэты месяц на дзве стаўкі атрымала 530 рублёў.
Паводле яго словаў, зарплата маладых спецыялістаў менш, таму што ў іх няма стажу і катэгорыі.
- Раней я атрымліваў максімум 3 мільёны старымі. Але калі мяне нагрузілі, тады і зарплата паднялася. Ды і з першай катэгорыяй плацяць больш за занятак, прыкладна чатыры з паловай рублі.
Прэміі на зарплату асабліва не ўплываюць, ну даплацяць там 20 рублёў за ўдзел у конкурсе. Хоць, вядома, гледзячы які конкурс і дыплом. У прынцыпе, могуць і сто рублёў даць.
Аляксандр жыве ў інтэрнаце, за які плаціць 40 рублёў, «збірае грошы на асабістую кватэру».
- Я вельмі эканомны, 250 рублёў трачу на ўсякія патрэбы. Паветрам не сілкуюся, магу часам і ў кафэ схадзіць, і гасцей запрасіць. Адносна заробку настаўніка нармальна адкладаю, большую частку заробку. У студзені ўдалося 400 долараў памяняць, але звычайна гэта 250-300 долараў. Калі трэба гардэроб аднавіць, вядома, менш атрымліваецца, – падсумоўвае Аляксандр.
«Правяраю 50-75 сшыткаў на дзень»
Святлана скончыла педагагічны ўніверсітэт імя М. Танка і ўжо 30 гадоў працуе настаўнікам пачатковых класаў у адной з мінскіх сярэдніх школ.
- Сярэдні ўзрост калегаў – 40 гадоў. У гэтым годзе прыйшло шмат маладых настаўнікаў, але яны пакуль задаволеныя працай.
Святлана кажа, што любіць сваю працу, але прызнае, што «вядома, заробак малы». Каб атрымаць больш, трэба весці ўрокі на замене. Яшчэ хацелася б вярнуць стаўку ў 18 гадзін. Сёння яна складае 20 гадзін. Атрымліваецца, што занятасць настаўніка больш, а заробак менш", – тлумачыць Святлана.
Жанчына распавядае, што настаўніку аплочваюць за праверку сшыткаў толькі дзве гадзіны на тыдзень.
- Аднак столькі часу я марную штодня, а ў чацвёртым класе і таго больш. Работы абʼёмныя, і іх трэба праверыць ужо да наступнага ўрока. У дзень атрымліваецца два-тры стоса, гэта прыкладна 50-75 сшыткаў. Так што трэба плаціць за фактычна затрачаны час, гэта прыкладна шэсцьдзесят гадзін на тыдзень.
Фота Дзмітрый Брушко, TUT.BY
«У першы месяц я атрымала 250 рублёў»
Алена Казлова два гады адпрацавала па размеркаванні настаўнікам беларускай і англійскай мовы ў вясковай школе, пасля чаго сышла ў дэкрэт. Калі дзіцяці амаль споўнілася тры гады, Алена вярнулася ў адукацыю. Цяпер яна педагог-арганізатар у адной з баранавіцкіх школ.
- Я адказваю за «акцябрат» – малышоў з 2-4 класаў, прыдумляю для іх заданні. Напрыклад, цяпер у нас конкурс паштовак і плакатаў да 23 лютага.
Працу пасля дэкрэту дзяўчына знайшла не адразу.
- Адпрацавала два гады, потым сышла ў дэкрэт і пераехала з мужам у Баранавічы, родны горад. Паспрабавала тут знайсці працу па спецыяльнасці, але нічога не выйшла. Таму, калі прапанавалі месца педагога-арганізатара, пагадзілася.
Аднак аб абранай пасадзе Алена не шкадуе, «зарплата на стаўку менш, але тут больш падабаецца».
- У першы месяц я атрымала 250 рублёў. Гурткі і факультатывы – гэта дадатковая магчымасць зарабіць, але я прыйшла пасярод навучальнага года, калі нагрузка ўжо размеркавана. Шчыра кажучы, я і не хачу, таму што ў мяне працоўны дзень з васьмі да пяці, ды і субота працоўная.
Зарплата ў вясковай школе ў Алены была прыкладна 500 рублёў. Дзяўчына тлумачыць гэта дадатковай актыўнасцю: «Заахвочваецца ўдзел у конкурсах. А так як калектыў невялікі, займацца падобным звычайна прыходзіцца адным і тым жа людзям».
Алена кажа, што з яе пераходам на новую працу сямейны бюджэт стаў менш: «Буйныя і дарагія рэчы купляць цяжка. Апошняе, што памятаю – бралі канапу ў пакой, адкладалі на яе грошы два месяцы».
Муж дзяўчыны таксама быў настаўнікам, але з часам змяніў прафесію і стаў прадаўцом у краме.
- Папяровая праца адцягвала ад самога працэсу. Ён мне казаў – чым планы пісаць і правяраць наведванне дзяцей, лепш урокі весці. Некаторыя калегі таксама сышлі з педагогікі. Частка стала перакладчыкамі, частка падалася ў сферу, не звязаную з адукацыяй.
«Зарплата настаўніка ў школе і лагеры адрознівалася амаль у два разы»
Дарʼя Лапата сканчае завочную магістратуру ў Полацкім дзяржаўным універсітэце і паралельна працуе па размеркаванні ў гімназіі настаўнікам гісторыі і АБЖ. Да гэтага дзяўчына працавала год у дзіцячым лагеры «Зубраня», але пераразмеркавалася ў Маладзечне – выйшла замуж і вырашыла пераехаць да мужа.
- Таму перавялася. А так у »Зубраня» працавалася добра – зарплата годная і аддача з боку дзяцей ёсць.
У лагеры дзяўчына была выхавальнікам і паралельна вяла гісторыю.
- Са школай розніца ёсць істотная, бо ў лагеры дзецям хатняе заданне не задаюць. Апытаў і спадзяешся толькі на тое, што вучні самі ведаюць, а не вучаць дома. У прынцыпе, туды дзеці прыязджаюць недурныя, таму працаваць было прыемна. А ў школе ёсць тыя, хто зарабляе добрыя ацэнкі і імкнецца да ведаў, а хто хоча проста пасядзець на ўроку.
У бліжэйшы год Дарʼя працу пакідаць не збіраецца, «а потым ужо як атрымаецца».
– Пакуль мне ў адукацыі працаваць падабаецца. Адзінае, што заробак адрознівалася ў школе і лагеры. Але ж не толькі ў грошах асноўны стымул, але і ў тым, як дзеці ставяцца да выкладчыка і прадмеце. Не толькі ты іх вучыш, але і яны цябе.
Зарплата ў школе і лагеры, па словах дзяўчыны, «адрознівалася амаль у два разы». Цяпер яна атрымлівае каля 500 рублёў на стаўку з класным кіраўніцтвам і дадатковымі ўрокамі АБЖ.
- У лагеры ўсё залежала ад таго, наколькі якасна ты працуеш і праяўляеш сябе. Ці займае атрад першыя месцы ў конкурсах, ці няма траўмаў і парушэнняў. Затое з працай у школе больш вольнага часу, бо адпрацоўваеш толькі пэўную колькасць гадзін. Вядома, калі прыходзіш дадому, то садзішся і рыхтуешся да заняткаў. Але ў цэлым я вельмі хутка гэта раблю.
Дарʼя распавядае, што некаторыя калегі добраахвотна бяруць дадатковую нагрузку – заняткі, гурткі, факультатывы.
- Не сустракала такіх нараканняў, што «вось, прымусілі ўзяць дадатковыя ўрокі». У асноўным людзі працуюць на стаўку ці крыху больш.
Дзяўчына жыве разам з мужам, таму бюджэт у іх агульны.
- На транспарт я не марную, таму што жыву недалёка ад школы. Вядома, жыллё шмат грошай адымае, у гэтым месяцы мы за пакой у інтэрнаце заплацілі амаль 70 рублёў. Сувязь, інтэрнэт – гэтыя марнаванні асабліва не адчуваюцца. Але калі жыць аднаму, то прыкметна.
- Работнікі бюджэтных арганізацый у снежні ў сярэднім атрымлівалі 769,4 рублі. Гэтая сума на 132 рублі, ці на 20,7%, больш, чым у лістападзе. Рэальная зарплата бюджэтнікаў за снежань вырасла на 20,5%.
- У адукацыі сярэдні заробак у снежні склаў 664,5 рублі. Больш за ўсё – у Мінску (841,9 рублі). Прафесары і выкладчыкі больш за ўсіх атрымлівалі ў Мінскай вобласці – 1500 рублёў, а настаўнікі – у Мінску (877,4 рубля).
- У ахове здароўя ў мінулым месяцы ў сярэднім атрымлівалі 798,1 рублі. Так, лекары зараблялі 1 225,9 рублі, а сярэдні медперсанал – 782,2 рублі. Заробкі лекараў перавысілі 1100 рублёў ва ўсіх рэгіёнах.