Існуе шмат спосабаў зрабіць урок цікавым для школьніка. Але ўсе яны звязаны з пэўнымі якасцямі, якімі павінен валодаць ў першую чаргу настаўнік. Амерыканскі трэнер у галіне адукацыі Анжэла Майерс распавяла якім павінен быць выкладчык, каб школьнікам сапраўды падабалася вучыцца.
Ўцягнутасць школьнікаў у адукацыйны працэс падае з кожным годам. Гэта паказала нядаўняе даследаванне, у якім удзельнічала 500 тысяч амерыканскіх школьнікаў. Да выпускных экзаменаў толькі пра чатырох вучняў з дзесяці можна сказаць што яны сапраўды зацікаўлены вучобай. Расказваем пра што павінен памятаць педагог, калі ён хоча быць добрым настаўнікам.
1. Зрабіце карысць зразумелай. Фраза, якую кожны настаўнік чуў хоць раз: «Навошта нам вучыць усё гэта, чым гэта спатрэбіцца нам на працы?». Поспех у адукацыі наўпрост залежыць ад таго, ці разумеем мы мэту свайго навучання і яго карысць. Мы больш матываваныя, калі бачым сувязь паміж мэтай і тым, чым займаемся. І калі мы хочам сапраўды зацікавіць вучняў, то навучальныя заданні павінны быць значныя, карысныя і падобныя на тыя, з якімі яны могуць сутыкнуцца ў прафесійнай дзейнасці.
2. Навучыце супрацоўнічаць. Вучні - самы каштоўны рэсурс адзін для аднаго. Сумесная праца над праектамі і разбор кейсаў з іншымі навучэнцамі рыхтуе іх да жыццёвых цяжкасцяў. Яны дакладна сутыкнуцца з імі за сценамі школы, але пра гэтыя цяжкасці не пішуць у падручніках і не гавораць на ўроках. Стварыце ім умовы для сумеснага абмеркавання - і ўбачыце, што матэрыял засвойваецца куды лепш, а ўцягнутасць расце.
3. Дайце прастор ўяўленню. Вам здаецца што вучні гультаяватыя, нематываваныя і непаважлівыя? Усё гэта прамое следства адcтранення. Калі ў дзіцяці на ўроку будзе прастор для гульні і ўяўлення, будзе магчымасць самому ствараць і адчуваць, даследаваць і рабіць памылкі, шмат кантактаваць і ўзаемадзейнічаць з іншымі, адстраненне хутка знікне.
4. Выкарыстоўвайце блізкія адносіны. Колькі б мы ні паўтаралі што падлеткавы ўзрост для нас - гэта адкрытая кніга, падлеткі ўсё роўна будуць паўтараць, што іх ніхто не разумее. Яны хочуць больш цёплага, давернага кантакту з дарослымі. Яны працуюць больш і лепш, калі ведаюць, што мы адзначаем іх поспехі (і ганарымся імі). Значна важней матэрыялу, які мы павінны выказаць ім за ўрок, - адчуванне самапавагі і патрэбнасці, якое яны будуць адчуваць пры зносінах з намі.
5. Верце ў здольнасці вучняў. Прадуктыўныя навучэнцы любяць складаныя заданні і больш глыбока матываваныя. У іх заўсёды ёсць план дзеянняў, яны робяць канкрэтныя крокі каб выканаць патрабаванні якія самі сабе прад'яўляюць. Яны шукаюць прычыну няўдач ва ўласных дзеяннях і падзеях, а не звальваюць віну на знешнія фактары. Яны хутка аднаўляюцца пасля няўдач і, як правіла, заўсёды дасягаюць уласных мэтаў.
6. Раскажыце пра сябе. Кожны дзень клас бачыць нас ў адной і той жа ролі - стаіць каля дошкі і вяшчае нешта разумнае, добрае і вечнае на тэму ўрока. Але што, калі прапанаваць ім зірнуць на настаўніка з другога боку - як на такога ж навучэнца, як яны самі? Уласны прыклад таго як мы пераадолелі цяжкасці ў вучобе, натхніць ня менш, чым навучальны матэрыял. Паспяховы той, хто не хаваецца за прафесіяй «настаўнік», а ганарыцца, што можа быць вучнем нароўні са сваімі студэнтамі.
7. Давайце зваротную сувязь. Вучні павінны ведаць: для вас важна ўсё, чым бы яны ні займаліся. Зваротная сувязь - гэта магутная зброя. У добрых руках яна можа стаць выдатным стымулам, а ў дрэнных - задушыць любую, нават самую моцную цікавасць.
8. Фарміруйце правільныя звычкі. Вы, напэўна, ведаеце, што добрыя адзнакі ў школе - не заклад таго, што ў жыцці вы будзеце паспяховыя, як Ілон Маск. Бесперапыннае развіццё эмацыйнага інтэлекту і адмысловага стаўлення да жыцця і свайго занятку - вось што робіць паспяховых людзей такімі. У нашых сілах дапамагцы вучням развіць тыя звычкі і навыкі, якія дапамогуць з лёгкасцю справіцца з любым заданнем.
9. Вярніце ў вучобу радасць. Дзеці праводзяць незлічоную колькасць гадзін за бесклапотнай гульнёй, пакуль не прыходзіць час «вучыцца». «Вучыцца», як правіла, значыць паводзіць сябе па-іншаму. Калі мы хочам вырасціць пакаленне мысляроў і інаватараў - тых, каго адрознівае цікаўнасць і здольнасць творча мысліць, - мы абавязаны вярнуць у класы смех, радасць, эмоцыі і вучобу ў задавальненне.
10. Абвяшчайце кайдзэн. Гэта японская канцэпцыя «бесперапыннага навучання», якую мы ўсе павінны вывучыць назубок, калі жадаем, каб нашы вучні дасягнулі найлепшых прафесійных і асабістых вынікаў. Маленькія змены, якія адбываюцца кожны дзень, праз час прыносяць вялікі вынік. Але дасягнуць яго можна, толькі калі ўдумліва ставіцца да кожнага свайго ўчынку.
11. Вучыцеся слухаць. У любой культуры уменне слухаць дае права быць выслуханым. Гэтыя навыкі неабходныя кожнаму, хто ў XXI стагоддзі хоча лічыць сябе граматным. Тое, наколькі вы ўважлівыя да суразмоўцы, кажа яшчэ і аб тым, наколькі моцна вы здольныя ўключацца ў пазнавальны працэс.
12. Матывіруйце. Гэта якасць, якая спатрэбіцца ў любым узросце, тым больш, калі вы вучыцеся. Хоць клопат аб адукацыі ў першую чаргу ляжыць на саміх навучэнцах, мы, настаўнікі, усё-ткі нясем агульную адказнасць за тое каб іх матывацыя не згасала. Атмасфера якую мы ствараем вакол сябе, у тым ліку ў навучальным класе, мае значэнне.
13. Пасябруйце сваіх вучняў паміж сабой. Адна з фраз, якую я паўтараю сабе кожны дзень: «Разам мы мацней і разумней». За межамі школы навучэнцаў атачаюць сябры і родныя - варта ствараць такія ж моцныя сувязі ў школе. Аднакласнікі могуць стаць аднадумцамі, якія будуць разам пакараць свет ведаў.
14. Арыентуйцеся на іх захапленні. Каб сапраўды зацікавіць вучняў, уключыце іх інтарэсы ў навучальны працэс. У кожнага вучня ёсць тое чым ён любіць займацца і робіць гэта добра. Калі вы зможаце раскрыць гэтую цікавасць у пазакласнай дзейнасці, а затым прыдумаеце як задзейнічаць яго на ўроку, яны цалкам могуць змяніць сваё ўяўленне пра школу да лепшага.
15. Будзьце лідэрам. Часам вучням трэба атрымаць добры штуршок ад настаўніка каб пачаць нешта рабіць. Але большасць вучняў сёння ведаюць, што могуць разлічваць на аднакласнікаў, таму што яны сталі ўспрымаць адзін аднаго не проста як суседзяў па парце, а як супольнасць. І калі настаўнік досыць празорлівы ён зразумее што гэта супольнасць пачынаецца з яго самога.
16. Прыдумляйце і задавайце пытанні. Пытанні - гэта размінка для розуму, якая не дае ўвазе навучэнцаў слабець. Каб уцягванне вучня было поўным, абстаноўка ў класе павінна натхняць на сапраўднае дарослае даследаванне, вучні павінны не саромецца задаваць адкрытыя і дыскусійныя пытанні.
17. Выкарыстоўвайце розныя методыкі. Гэта дадае вастрыні ў наша жыццё - і настаўніцкае ў тым ліку. Мы не павінны абмяжоўваць сябе адным метадам, а выкарыстоўваць разнастайныя. Не важна, наколькі вы здольны педагог, - займацца з усімі класамі па адной і той жа схеме рана ці позна вам надакучыць, а навучэнцам тым больш.
18. Не забывайце пра інтэрнэт. Ставіцеся да яго не проста як да месца дзе можна шукаць і захоўваць інфармацыю. Гэта самы сучасны інструмент для таго, каб заахвочваць навучэнцаў ствараць уласны кантэнт - і знаходзіць у такой сумеснай працы агульную з імі мову.
19. Працуйце звыш меры. Мне даводзілася чуць словы выкладчыкаў, што ў іх няма часу натхняць вучняў на занятках: занадта шмат матэрыялу трэба асвоіць па праграме. Але даваць дзецям час, каб яны маглі папрацаваць, пагутарыць і паразважаць разам - ці ж гэта дадатковая нагрузка, а не тое, чаго ад нас справядліва чакаюць?
20. Вучыце на прыкладах іншых. Генератыўных навучанне - гэта «працэс у працэсе», гэта значыць здольнасць дзяліцца і ствараць нешта разам з іншымі, аднаўляць тое, што зрабілі да цябе. Заахвочвайце навучэнцаў выкарыстоўваць свае веды і вучыцца на практыцы - гэта дасць ім магчымасць атрымаць разнастайны вопыт і вывучыць свет.
21. Стварыце правільную атмасферу. Архітэктары прыдумляюць якой будзе прастора дзе мы жывем і працуем. А мы, настаўнікі, ствараем прастору, дзе вучань будзе атрымліваць веды. Любое рашэнне якое мы прымаем, ад выбару мэблі ў класе да своечасова праяўленай спагады да вучня, моцна ўплывае на ўмовы навучання.
22. Уключайце мозг. Наш мозг залучаны ва ўсе без выключэння жыццёвыя працэсы. Але варта яму «адключыцца» па нейкай прычыне - няхай гэта будзе стомленасць або гора - і вось вы ўжо незадаволеныя сабой і з'ядаеце сябе знутры. Кожны навучальны дзень крыху перапраграмуе наш мозг і змяняе ход думкі. Калі мы зразумеем як гэта адбываецца, то зможам натрэніраваць наш мозг і зрабіць яго больш працаздольным.
23. Не пераставайце вучыцца. Гэты спіс абсалютна бессэнсоўны, калі вы не пачнеце развіваць гэтыя якасці ў сабе. Ўцягванне ў адукацыйны працэс запатрабуе ад вас якасцяў лідэра, а лідэрства заснавана на пастаянным пошуку і філасофскім падыходзе да жыцця. Як лідэр вы можаце трэніраваць, фармаваць, падтрымліваць і настаўляць сваіх калегаў у імкненні зрабіць кожны ўрок больш займальным, чым папярэдні.
24. Любіце тое, што робіце. Энергія і энтузіязм заразлівыя. Адзін з лепшых кампліментаў у маім жыцці мне зрабіў студэнт, які сказаў: «Мне была не вельмі цікавая тэма лекцыі, але вы казалі пра яе з такой хваляваннем, што я проста не мог не натхніцца разам з вамі». Калі дзеці бачаць наша імкненне і запал, яны хочуць дзяліцца сваімі. Любіце тое што вы робіце, і трымайце хватку кожны дзень. Нават калі вы чытаеце адзін і той жа ўрок ў соты раз, памятайце: навучэнцы чуюць яго ўпершыню.