Таццяна Фадзіна, намеснік дырэктара СШ 26, г. Гродна
Праца з фатаграфіяй на ўроку замежнай мовы - гэта не толькі візуалізацыя матэрыялу, але таксама магчымасць развіваць у вучняў здольнасць крытычна думаць, здольнасць заўважаць дэталі, аналізаваць, разважаць і чытаць сімвалы. Прадстаўленне матэрыялу праз фатаграфію дае больш глыбокае разуменне чалавека, месца або падзеі.
Праца з фатаграфіяй мае 3 этапы:
1 этап - апісанне.
На гэтым этапе яшчэ няма неабходнасці рабіць якія-небудзь здагадкі, толькі дэталёва апісаць тое, што бачыце. Напрыклад, звярніце ўвагу, што намалявана на пярэднім / заднім плане; што размешчана ў цэнтры; ці ёсць людзі / аб'екты на фатаграфіі, як яны згрупаваныя; ці ёсць назва ў гэтага здымка.
2 этап - аналіз, інтэрпрэтацыя.
На гэтым этапе можна выказаць здагадку, што адбываецца на фота; хто гэтыя людзі і які ў іх настрой; дзе і ў які час была зроблена гэтая фатаграфія і чаму там апынуўся фатограф; пастановачны гэта здымак ці не.
3 этап - ацэнка, рэфлексія. Апішыце, якія пачуцці выклікае ў вас гэтая фатаграфія; якая інфармацыя адсутнічае на здымку; на якія пытанні фото не адказвае; што вы думаеце пра гэтую працу.
Ніжэй прыведзены 5 спосабаў працы з фатаграфіяй на ўроку замежнай мовы.
1. Bloom's taxonomy.
Напрыклад, пры абмеркаванні тэмы «Валанцёрскі рух» настаўнік можа выкарыстоўваць фатаграфію як Спайдэрмэн мые вокны (прыклад фота ніжэй) і прапанаваць адказаць на пытанні па таксанаміі Блума:
- Веды. Што ты бачыш на фота? Назаві / апішы людзей / аб'екты.
- Разуменне. Што адбываецца на гэтым фота?
- Ужыванне. Прыдумай назву гэтаму здымку.
- Аналіз. Дзе знаходзяцца гэтыя людзі? Чым яны занятыя? Чаму яны там знаходзяцца?
- Сінтэз. Выкажы здагадку, пра што яны могуць думаць. Які ў іх настрой і чым выкліканы гэтыя эмоцыі?
- Ацэнка. У чым значнасць ўчынку мыйшчыка вокнаў?
2. Photo story.
Photo story - гэта гісторыя аднаго чалавека / месца, расказаная праз серыю фатаграфій. Фатограф факусуецца на адным персанажы або сцэне і дазваляе гледачу разгледзець сітуацыю ў дэталях.
Так, у кастрычніку 2014 года The Washington Post апублікавала захапляльны аповед пра жыццё сельскага фермера ў Місуры з фотаздымкамі, у якіх падрабязна распавядаецца аб цяжкай працы і адданасці яго маленькай ферме.
Настаўнік прапануе скласці апавяданне пра жыццё гэтага чалавека, дэталёва вывучыўшы фатаграфіі, і параўнаць яго жыццё і жыццё беларускага фермера. Пасля настаўнік арганізуе абмеркаванне з вучнямі па наступных пытаннях:
• калі б вы рабілі photo story беларускага фермера, то што было б намалявана на здымках?
• якую назву вы б далі свайму фотасюжэтаў?
• што было б у цэнтры ўвагі? І інш.
3. Photo essay.
Фотарэпартаж - гэта калекцыя здымкаў з агульнай тэмай. Малюнкі не абавязкова павінны быць аднаго чалавека ці падзеі, але яны павінны быць аб'яднаны разам, каб сфармаваць «агульную карціну».
Фотарэпартажы выкарыстоўваюцца для асвятлення такіх падзей, як, напрыклад, стыхійныя бедствы, каб паказаць маштабнасць або значнасць здарэння.
Так, пры працы над тэмай «Стыхійныя бедствы», вучні працуюць з фотарэпартажам пажару ў Каліфорніі. Навучэнцы, індывідуальна або ў парах, атрымліваюць здымак, які адлюстроўвае адзін з прыкладаў наступстваў пажару. Яны яго апісваюць, згодна з трыма этапамі апісання фатаграфіі, а пасля прэзентуюць сваю працу астатнім вучням. У працэсе ў вучняў фарміруецца агульная карціна гэтай катастрофы.
4. Photo packages.
Photo packages - гэта больш складаны варыянт працы, чым Photo essay. Асаблівасць у тым, што сюжэту, намаляванага на фотаздымках, не хапае, каб цалкам зразумець гісторыю аўтара. Часцяком гледачу патрабуецца дадатковая інфармацыя. Пры працы з Photo packages нельга разглядаць толькі адну фатаграфію асобна, так як разуменне асноўнай ідэі складаецца менавіта з усяго фотасюжэту.
Настаўнік прапануе навучэнцам шэраг фатаграфій і просіць паэтапна апісаць іх і знайсці агульнае паміж імі (прыклады фота ніжэй).
Пасля абмеркавання, настаўнік дае навучэнцам азнаёміцца з праектам Dollar Street by Anna Rosling Rönnlund, мэтай якога было паказаць, як жывуць сем'і з розным узроўнем даходу праз любімыя цацкі дзяцей.
Прааналізаваўшы здымкі і убачыўшы сувязь паміж узроўнем даходу і тымі цацкамі, якімі гуляюць дзеці, можна паразважаць з вучнямі:
- Якія бытавыя ўмовы ў гэтых дзяцей (дзе яны спяць, дзе гуляюць)?
- Што яны ядуць на сняданак / абед / вячэру?
- Ці ходзяць яны ў школу?
- Кім яны хочуць стаць у будучыні? І інш.
5. Photo storytelling.
Для гэтай формы работы вам спатрэбіцца набор розных, нічым не звязаных паміж сабой фатаграфій. З такім photo set можна арганізаваць розныя практыкаванні:
- Выбраць фатаграфіі і прыдумаць гісторыю па тэме ўрока, якую яны будуць візуалізаваць.
- Даць цытату па неабходнай тэме. Вучні павінны раскрыць сутнасць выказвання праз фотавыявы і каментары да іх, выкарыстоўваючы актыўную лексіку ўрока.
- Расказаць пра свой выпадак з жыцця, падабраўшы неабходныя фатаграфіі.
- Напісаць шэраг асацыяцый для кожнага здымка. Абмяняўшыся з аднакласнікам спісамі асацыяцый, выказаць здагадку, як апісаў гэтыя ж здымкі другі вучань. Што супала? Што не?
Чаму адна і тая ж фатаграфія можа інтэрпрэтавацца па-рознаму?
Фармат працы з фотаздымкам можа быць разнастайным: настаўнік задае пытанні, навучэнцы адказваюць на іх вусна або пісьмова, складаюць Mind Maps або кластары, працуюць індывідуальна, у парах або групах.
Акрамя таго, што фатаграфія «ажывіць» ваш ўрок, таксама дзякуючы працы з гэтым медыятэкстам ў вучняў:
- фармуецца камунікатыўная кампетэнцыя;
- у працэсе авалодання спосабамі фармулявання думкі на замежнай мове развіваецца лінгвістычны кампанент гуманітарнага мыслення;
- ўзнікаюць магчымасці для развіцця ўяўлення і ўзбагачэння эмацыйна-пачуццёвай сферы асобы;
- развіваюцца такія якасці асобы, як кемлівасць, здольнасць да нестандартных рашэнняў, праблемнае бачанне, мабільнасць, гнуткасць розуму, інфармацыйная і камунікатыўная культура.
Спампаваць матэрыял у фармаце doc (руская мова)
