ІХ клас, грамадазнаўства. Культурная разнастайнасць і дыялог культур

Аутар: Надзея Кушнер
(Урокі ўдзельнікаў дыстанцыйнага курса "Медыяадукацыя ў школе-2021") 

 

Культурная разнастайнасць і дыялог культур 

ІХ  клас,  грамадазнаўства

 

Апорныя веды, якімі да моманту вывучэння гэтай тэмы валодаюць вучні: культура і яе віды, зносіны, узаемадзеянне паміж людзьмі, эфекты ўспрымання, стэрэатыпы. Тэхнічнае забеспячэнне дзейнасці вучняў і настаўніка: вучэбны дапаможнік, дадатковы матэрыял, камп’ютар і праектар.

Мэта настаўніка:
вучні будуць ведаць:

  • вызначэнне паняцця   “нацыянальная культура”;

змогуць:

  • характарызаваць спосабы захавання і развіцця нацыянальнай культуры;

  • распазнаць на аснове прыведзеных характарыстык этнакультурныя стэрэатыпы і праявы ксенафобіі;

  • патлумачыць і (ці) канкрэтызаваць прыкладамі: праявы ўніверсальнага і ўнікальнага ў культуры; культурную разнастайнасць Беларусі; 

  • знайсці  інфармацыю па зададзеным фрагменце, прааналізаваць і дэкадаваць прапанаваныя настаўнікам  візуальныя медыятэксты;

  • стварыць уласны медыятэкст.

Метадычнае забеспячэнне для дасягнення медыйнай мэты: 

• матэрыялы вучэбнага дапаможніка, анімацыйны фільм, візуальныя крыніцы, звязаныя з этнакультурнымі стэрэатыпамі; медыякрыніцы:

 (https://atlasofprejudice.com/

https://www.adme.ru/tvorchestvo-hudozhniki/vtoraya-chast-komiksov-kotorye-pokazyvayut-iz-chego-sostoyat-lyudi-raznyh-nacionalnostej-2008815/)), 

Ключавое пытанне: Хто мы і куды ідзем?

Ход урока

1. Арыенціровачна-матывацыйны этап 

1.1. Актуалізацыя апорных ведаў. Вучні адказваюць на пытанні настаўніка пра віды культуры: масавая, элітарная, народная, нацыянальная. 

1.2.  Настаўнік анансуе, што на ўроку будзе разглядацца нацыянальная культура ў кантэксце агульнага культурнага развіцця народаў.
Даводзіць да вучняў іх мэту: да заканчэння ўрока вы зможаце:

  • даць азначэнне  паняцця   “нацыянальная культура”;

  • даць характарыстыку  спосабаў захавання і развіцця нацыянальнай культуры;

  • распазнаць на аснове прыведзеных характарыстык этнакультурныя стэрэатыпы і праявы ксенафобіі;

  • патлумачыць і (ці) канкрэтызаваць прыкладамі: праявы ўніверсальнага і ўнікальнага ў культуры; культурную разнастайнасць Беларусі; 

  • знайсці  інфармацыю па зададзеным настаўнікам фрагменце, прааналізаваць і дэкадаваць прапанаваныя настаўнікам  візуальныя медыятэксты;

  • стварыць уласны медыятэкст;

  • знайсці адказ на ключавое пытанне.

2. Аперацыйна-пазнавальны этап 

2.1. Міні-лекцыя ад настаўніка “ Вызначэнне культурных універсалій і адметнасцей”.

2.2. Прагляд разам з вучнямі анімацыйнага фільма “Шчасцемёт” (серыял Смяшаркі), праца з апавяданнем  Уладзіслава Скрыпача “Дызайнер шчасця”. Вылучэнне ключавой ідэі медыятэкстаў: кожны імкнецца да шчасця, гэта адна з галоўных універсалій чалавечага існавання, але шчасце не можа быць аднолькавым, яно ў кожнага сваё, чалавек павінен знайсці сваё шчасце.

 

2.3.  Абмеркаванне і вызначэнне асаблівасцей нацыянальнай культуры.

2.4. Праца з плакатам, выкананне задання на с.201 вучэбнага дапаможніка.

2.5. Кароткае паведамленне вучня пра карціну “Слова аб Беларусі” (вынік выканання апераджальнага дамашняга задання).

2.6.  Праца з этнакультурнымі стэрэтыпамі. Пошук у інтэрнэце гумарыстычных карт нацыянальных стэрэатыпаў, аналіз атрыманых матэрыялаў. Вызначэнне таго, па якіх крытэрыях звычайна выбудоўваюцца стэрэатыпы і як яны звязаны з нацыянальнымі традыцыямі і менталітэтам таго ці іншага народа.

Ацэначна-рэфлексіўны этап

Вучні адказваюць на пытанні:  Хто мы? Куды мы ідзем? 

Якія чынам стэрэатыпы дапамагаюць і замінаюць зносінам паміж людзьмі?

Як на практыцы прымяніць атрыманыя веды пра стэрэатыпы і ксенафобію?

Дамашняе заданне: § 22, скласці агульную прэзентацыю на гугл-дыску са знойдзеных выяваў гумарыстычных карт і візуальных карцінак пра стэрэатыпы.

Практыкаване для ўрока :

Пытанні

Характарыстыка

Назва практыкавання

Гумарыстычныя стэрэатыпы пра народы і краіны

Мэта практыкавання

Выяўленне этнанацыянальных стэрэатыпаў

Медыякампетэнцыя (медыятэг, напрыклад, #аналіз інфармацыі, #праверка фактаў, # cтварэнне рэкламы)

#аналіз інфармацыі, #пошук інфармацыі

Аўдыторыя (дарослыя, падлеткі, дзеці?)

Падлеткі

Вучэбны прадмет

Грамадазнаўства

Клас

9

Абсталяванне і матэрыялы

Мабільныя прылады, камп’ютар с доступам у Інтэрнэт

Працягласць па часе

10-15 хвілін

Падрабязнае апісанне практыкавання

Здзейсніць пошук па выяве, змешчанай у вучэбным дапаможніку, гумарыстычнай карты стэрэатыпаў. Вызначыць яе аўтара, знайсці іншыя карты серыі (кожнаму вучню карту пад сваім нумарам – ад 1 да 20, які вызначаецца па жэрабю). Потым вызначыць, па якіх асноўных характарыстыках складзены дадзеныя карты.

 

Крыніца матэрыялаў (калі неабходна)

https://atlasofprejudice.com/

Каментарый для настаўніка:

20 карт пра Еўропу балгарскага мастака Янка Цветкава маюць наступныя назвы:

1. У эйфарыі – у меланхоліі – у дэпрэсіі

2. Класічная — сучасная

3. Рэвалюцыйная — традыцыйная

4. Сонечная — воблачная

5. Таматная — бульбяная

6. Вінная — піўная — гарэлачная

7. Аліўкавы алей — сметанковае масла

8. Чайная — кафейная

9. Сэксуальна стрыманая — эмацыянальна стрыманая

10. Каталіцкая — пратэстанцкая — праваслаўная

11. Багатая — бедная

12. Лянівая — працавітая

13. Добрая кухня — дрэнная кухня

14. Аглушальная — гучная — ціхая

15. Талерантная — гамафобная

16. Старая — новая

17. Працуюць 21 дзень на год — жывуць 21 дзень на год

18. Выклікаюць сантэхніка — самі могуць адрамантаваць ракавіну

19. Ядуць на нагах — ядуць седзячы

20. Рэлігійная — атэістычная

Абмеркаванне ўсёй сукупнасці карт дазваляе вызначыць, паводле якіх крытэрыяў могуць фарміравацца стэрэатыпы.

Аўтар (імя, прозвішча, установа адукацыі)

Надзея Кушнер, Ліцэй Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта