Учора, прабягаючы міма Акадэміі паслядыпломнай адукацыі, у імправізаванай курылцы на вуліцы ўбачыла каля дзясятка святочна апранутых настаўніц, якія бавілі час за размовамі і перакурам. “Подумай, какой подлец!” – даляцела да маіх вушэй фраза адной з курыльшчыц. Я ні на кроплю не здзівілася ўзроўню дыскусіі адукацыйнай эліты і пабегла далей.
Апошнім часам у медыя з’яўляецца шмат “інфармацыйных качак”, якія дапамагае выкрыць простая школьная матэматыка.
З аповесці расійскага пісьменніка Вячаслава Кандрацьева: “Сталі яны па чатыры ў рад і пайшлі. Чалавек трыста іх было, вось і расцягнулася калона на паўкіламетра…”
1 траўня 2002 года. Заканчваючы першы курс ВДУ імя П.М. Машэрава, задумваўся пра тое, што зусім мала ведаю сваю радзіму, за 20 год жыцця пабыўшы толькі ў дзясятку гарадоў – наперш там, дзе жывуць сваякі або з рознымі экскурсіямі. А што я ведаю пра, напрыклад, Паставы, Пружаны, Чэрыкаў, Мазыр, Ваўкавыск і Барысаў? Толькі тое, у якой вобласці яны знаходзяцца? Таму вырашыў сесці на цягнік і накіравацца ў Барысаў. Проста так, без нейкай папярэдняй падрыхтоўкі.
У электроніцы ёсць такі тэрмін – абарона ад дурака. Г. зн., калі дурань нешта зробіць не так, прыкладам, пераблытае “плюс” з “мінусам”, прылада не павінна папсавацца.
Амаль усе складаныя тэхнічныя механізмы маюць такую схему. Мела яе і Чарнобыльская станцыя, аварыю на якой, справакаваў па звестках МАГАТЭ якраз дурань, што па загадзе зверху адключыў тую самую абарону ад дурака.
Я вяду да таго, што дурань, які трапляе наверх, які надзелены паўнамоцтвамі, нашмат страшней любой тэхнагеннай катастрофы. Ён і ёсць катастрофа сам па сабе.
З 8 па 12 чэрвеня група беларускіх настаўнікаў і журналістаў разам з дэлегацыямі з Арменіі, Казахстана і Украіны прыняла ўдзел у летняй школе, арганізаванай пры падтрымцы Інстытута Фойо ў Кальмары – горадзе на поўдні Швецыі. Семінар быў вельмі карысным як для настаўнікаў, так і для журналістаў, але ж запомнілася паездка не толькі працай…
Сёння міжнародны дзень уцекача.
Што перашкаджае настаўніку быць сучасным? Здаецца, нічога не замінае прыпыніцца: падумаць, чаго чакаюць ад цябе вучні, пачытаць, якіх ведаў і кампетэнцыяў запатрабуе ад іх дарослае жыццё, урэшце, прыгледзецца, як паводзяць сябе калегі, якімі методыкамі карыстаюцца, як наладжваюць адносіны з вучнямі, якія каштоўнасці маюць і якія выхоўваюць у навучэнцаў.
Аднак нашы настаўнікі не робяць гэтага, а ўпарта ідуць за стэрэатыпамі, якія моцна заселі ў іх галовах з савецкіх часоў і, відаць, перадаюцца маладым паветрана-кропельным шляхам.
Настаўнік – не прафесія, а лад жыцця. Каб быць настаўнікам, недастаткова скончыць адпаведную навучальную ўстанову і атрымаць дадатковую кваліфікацыю на курсах і трэнінгах. Гэта, вядома, важна – бо дадае майстэрства. Не менш важна, аднак, мець адмысловае стаўленне, пакліканне, радасць ад удзелу ў развіцці дзяцей і моладзі. Многія настаўнікі маюць гэта ў сабе як дар. Кожны можа ў большай ці меншай ступені гэтыя якасці ў сабе развіць (для гэтага неабходны: настойлівасць, мудрасць і спачуванне).
Ідэя пабегаць разам з класам нарадзілася ў мяне даўно, але ўсё ніяк не знаходзіла свайго ўвасаблення: то думаў пабегаць з вучнямі вакол гімназіі, то на школьным стадыёне… Але час ішоў, і летась я выпусціў свой 11 “А” клас. Клас выпусціў – ідэя засталася…
... голад на новую інфармацыю, на новыя ідэі быў такім вялікім, што настаўнікі гатовы былі ашчаджаць вялікую частку сваёй уласнай зарплаты, каб яго задаволіць. Сёння ўявіць такое немагчыма: у настаўнікаў паступова вытраўляюць памкненні да ўдасканалення якасці сваёй працы, бо вышэй цэніцца зусім іншае, якое раней было другасным.
Я не настальгую па СССР – гэтая дзіка пачварная дзяржава і павінна была сыйсці ў нябыт. Але я настальгую па тым настаўніцкім энтузіязме, які ахапіў савецкіх настаўнікаў у 80-я гады.
